De herfst is ingevallen. De avonden zijn langer en killer. Het mijmeren over het afgelopen jaar neemt een aanvang. Hoe gaat 2022 voor foodservice en horeca de boeken in? Food Inspirations redacteur Ubel Zuiderveld blikt terug op de dominante trends van 2019, 2020, 2021 en 2022.

Even terughalen, want de memorie is vaak kort. Terugkijkend, kenden de achterliggende drie jaren elk hun dominante foodtrend. Op de jaren 2019, 2020 en 2021 kun je zonder problemen een foodlabel plakken.

2019, het jaar van de plantendoorbraak

Het jaar 2019 was hét grote vega-doorbraakjaar. Immers, de foodindustrie introduceerde een hausse aan plantaardige producten. Restaurantketens zetten massaal vegasnacks op het menu, supermarkten namen op grote schaal vleesvervangers op in hun assortiment. Plantenzuivel kwam sterk op, terwijl naast de eerste all-you-can-eat vega(n)restaurantformule Rozey, in de steden de ene na de andere vega eetgelegenheid de deuren opende. Het was een plantenjaar.

2020, het jaar van foodgemak thuis

Gedreven door corona, werd 2020 het jaar van de supermarkt. Supermarkten boekten spectaculaire resultaten tijdens de lockdowns. Bezorging van maaltijden en levensmiddelen nam een enorme vlucht. Sowieso was delivery op alle fronten booming, van kratbezorgers en dark kitchens tot de gekende bezorgers van warme snacks en gerechten. De vele bezorgserivces boorden bovendien nieuwe eetmomenten aan zoals lunch en zelfs ontbijt. Onder meer sushimerken openden vele tientallen nieuwe bezorgoutlets.

2021, het jaar van schaalvergroting

2021, nóg een coronajaar... Onder het motto ‘never waste a good crisis’ sloeg menig groot foodserviceconcern zijn slag en breidde zijn portfolio uit. Restaurant Company Europe – RCE, opgericht in juni 2020 – pleegde de nodige overnames. De Schone Zaak en andere investeringsfondsen deden (en doen in 2022 nog steeds) van zich spreken. Cateraars bleken kooplustig en sloten nieuwe franchiselicenties (Albron, Vermaat, Lagardère, SSP). Internationale multi-franchisers (Alsea, Collins Foods) debuteerden in ons land. Pizzabezorger New York Pizza kwam grotendeels in Noorse handen. In 2021 zagen we een verdere verzakelijking en schaalvergroting in de horeca zijn intrede doen.

2022, van majeur naar mineur

Zet je de nieuwskoppen uit de horeca en foodbusiness van 2022 op een rij, dan lijkt daarin eerst weinig lijn te ontdekken. Bekijk je alle gebeurtenis met de ogen van een doemdenker, dan moet je 2022 haast wel kenschetsen als een jaar dat van hoop naar wanhoop voerde.

Ondanks de oorlog in Oekraïne, zette de horeca er na de laatste lockdownweken begin dit jaar vol goede moed de schouders onder. Consumenten lieten hun coronaspaargeld volop rollen op terrassen en in restaurants. De CBS-index van het horecavertrouwen piekte op een nooit eerder geziene recordhoogte.

Maar de index daalde na enkele maanden als een baksteen. Enorme uitdagingen dienden zich aan. Extra sluitingsdagen door personeelsgebrek. Groothandels die niet konden leveren. Exploderende kosten voor gas en stroom. Noodzakelijke prijsverhogingen, afhakende gasten.

Was dit het horecajaar dat van majeur naar mineur ging?

Of is dít het het thema van 2022?

Zeker, drie maanden voor het einde van het jaar heeft het er alle schijn van dat 2022 voor heel veel horecaondernemers in mineur zal eindigen. Mededogen is op zijn plek.

Ondernemers in de problemen zullen vooralsnog weinig plezier beleven aan de opbeurende trend die in 2022 óók bespeurbaar was. Het antwoord op dit majeur/mineurjaar doemt namelijk al levensgroot op tussen alle horeca- en foodnieuwtjes.

Begrippen als ‘zelfvoorzienendheid’, ‘eigen kweek’, ‘verpakkingsvrij’, ‘plant-based’, ‘verkleining van de footprint’, ‘klimaatpositief’ en soortgelijke bewoordingen vallen namelijk om de haverklap in relatie tot food en horeca.

Is 2022 het jaar dat we niet alleen beseffen dat het anders moet, maar de daad écht bij het woord voegen? Misschien (nog) niet helemaal. Maar dat we in 2022, het jaar dat de gemeente Haarlem vleesreclame in de openbare ruimte verbiedt, op de drempel staan van grote doorbraken, moge duidelijk zijn.

2022, het jaar van online blurring

Toch viel voor mij de keuze op een andere dominante trend. Een ontwikkeling met een potentiële miljardenimpact. Hét foodtrendnieuws van het bijna-afgelopen jaar was dit: de online vermenging, zo u wilt ‘blurring’, van foodretailers en de horeca online. Albert Heijn, Plus, Spar, Marqt, AH XL en veel andere supermarkten zijn tegenwoordig present op Thuisbezorgd.nl, het platform dat altijd primair bedoeld was voor bezorgrestaurants.

Een heel bosje supermerken startte dit jaar, op experimentele basis, met een eigen webstek op het platform van Jitse Groen. Als de ontwikkeling doorzet, zal het zijn impact in de komende jaren niet missen. De warme bezorgmaaltijd vanuit restaurants, is immers een miljardenbusiness en uitgegroeid tot een steeds grotere concurrent voor de foodretailers. Die retailers zullen er alles aan doen om ervoor te zorgen dat het avondeten aan de keukentafel hún domein blijft.