193 landen streven naar 50% minder foodwaste per persoon

193 landen zijn het er mee eens: de wereldwijde voedselverspilling moet worden teruggedrongen. Deze landen, allemaal aangesloten bij de Verenigde Naties, bundelden dit doel in Sustainable Development Goal 12.3, dat draait om het halveren van voedselverspilling tegen 2030. Een nobel streven, maar volgens Toine Timmermans, directeur van Stichting Samen Tegen Voedselverspilling, is het na bijna 10 jaar tijd om verder te kijken dan de SDG’s.

Hieronder lees je een stuk uit het interview met Timmermans. Het volledige gesprek dat Food Inspiration’s redacteur Moniek de Jongh met hem had, lees je in het Food Inspiration Trend- en Transitierapport 2025.

Toine Timmermans: “In februari 2025 heeft de EU bindende doelstellingen rond verspilling vastgesteld. Dat betekent een verplichte reductie van 30% bij consument, retail en foodservice in 2030. 30% klinkt misschien niet als heel veel, maar het is wel bindend, oftewel: het heeft consequenties als je het niet haalt. Wat die consequenties precies zijn, dat moet nog bepaald worden en is onderdeel van de onderhandelingen met de individuele lidstaten.”

Foodservice moet aan de bak

Bij de consument en in de retail ligt die vermindering goed op schema. Retail zit ten opzichte van de baseline al rond 35% reductie. Binnen foodservice zijn de verschillen groot. Het zijn daar vooral de koplopers, individuele bedrijven en specifieke subsegmenten zoals bedrijfscatering en hotels die rapporteren over voedselverspilling. “De onderlinge verschillen zijn groot”, aldus Timmermans.

Eiwittransitie meets no waste

“Je hebt als foodbedrijf eigenlijk twee grote uitdagingen als het gaat over klimaat: de shift naar meer plantaardig en de opdracht om voedselverspilling in de keten te verminderen. Op het raakvlak van die twee zie je nu veel interessante ontwikkelingen. Niet ieder restaurant of concept kan zeggen: ik stap volledig over naar 100% plantaardig. Maar hoe zorg je dan toch zo snel mogelijk voor een lagere CO2-footprint? Daar zie je circulaire dierlijke concepten heel sterk opkomen. Het is niet altijd mogelijk om reststromen te verwerken tot nieuwe voedingsmiddelen, in dat geval is verwerken tot veevoer een efficiënte en impactvolle manier om verspilling tegen te gaan. Ongeacht welk dierlijk product – melk, vlees of vis – het grootste deel van de footprint, zo’n 50 - 80%, zit in het veevoer, afhankelijk van het type dier. Dus als je de CO2-footprint van je dierlijke producten wilt verlagen, dan moet je aan de veevoerknop draaien. Door onvermijdbare reststromen als veevoer te gebruiken, kun je de totale footprint van een product met wel 50% tot 60% verlagen.”

Ketensamenwerking

“Initiatieven waarbij reststromen worden verwerkt en vermarkt tot nieuwe – veelal niche – ‘no waste’ voedingsmiddelen zijn sympathiek, maar de uitdaging is om dit op grote schaal te brengen. Dergelijke initiatieven maken helaas nog geen grootschalige impact te maken. Het is veel zinvoller (en eenvoudiger) om als chef te zoeken naar creatieve oplossingen om alles van het product te verwerken in je recepten. Ook voor retailers en de verwerkingsindustrie is dat het simpele advies: alles gebruiken van het product. Dat verlaagt meteen ook je CO2 footprint. Daar werkt het huidige systeem met strenge specificaties soms nog belemmerend. Ketenafspraken en wellicht aanvullende regelgeving zijn nodig, zodat je ook werkelijk alles mag en kunt gebruiken. We moeten rekening leren houden met weersextremen en structurele klimaatverandering, die zullen zorgen voor meer wisseling in aanbod en kwaliteit. Met elkaar moet je daar afspraken over maken, zodat als de oogst een keer mislukt, minder of juist overvloedig is, je het oplost met elkaar.”

Het gesprek met de klant

“Binnen foodservice zullen partijen het open gesprek met de klant moeten aangaan. Dat gebeurt nu nog nauwelijks. Helaas is het niet voldoende om dit over te laten aan enkele pioniers met lef. 15 jaar geleden organiseerden we al verspillingsvrije diners, iedere cateraar kan het. Het probleem is dat de vraag naar een verspillingsvrij aanbod er nog niet is. Daar moet eerst iets in veranderen en dat lukt alleen door samen op te trekken. Die transitie zal zich de komende jaren voltrekken. De voortekenen zijn gunstig. Bij openbare aanbestedingen zijn duurzame inkoop en het voorkomen van waste steeds vaker criteria die meewegen.”

"Bij aanbestedingen zijn duurzame inkoop en het voorkomen van waste steeds vaker criteria die meewegen"

“Binnen retail was het verkopen van producten tegen de datum voor een lagere prijs 10 jaar geleden ondenkbaar. Mede uit angst dat het omzet zou derven. Maar omdat iedereen het nu doet, is dat normaal geworden. Hetzelfde met brood van gisteren: twee jaar geleden werd dat niet normaal gevonden, en nu doet iedereen het. In foodservice gaan we die dynamiek ook krijgen, waarbij het niet langer normaal is om verspilling te accepteren als part of the game. We zullen het met elkaar normaal moeten maken om totaal gebruik standaard mee te nemen in ons aanbod.”

Lees ook: Bakker van Maanen gaat voedselverspilling tegen met Tweedekans-winkels »