De koffie-industrie leidt tot ontbossing. Daarnaast krijgen veel koffieboeren zwaar onderbetaald. Toch drinken we er geen kopje minder om. Gelukkig zijn er koffieproducenten die zien dat het duurzamer en socialer kan. Deze ondernemers werken aan de koffie van de toekomst.
Nederlanders drinken gemiddeld per persoon 1,8 kopjes koffie per dag. Daarmee staan we op de derde plek van de wereldwijde koffieconsumptie, na Finland en Noorwegen. En we gaan met zijn allen wereldwijd steeds meer koffie drinken: de globale koffieconsumptie per persoon groeit én de wereldbevolking groeit. Steeds meer mensen drinken dus steeds meer koffie. En dat is een probleem.
De jaarlijkse wereldwijde koffie-omzet is namelijk goed voor zo’n 200 miljard euro. Daarvan komt maar zo’n 10% bij de boeren terecht. Zij doen het meeste werk maar worden daarvoor het minste beloond. Daarnaast leidt de koffie-industrie tot ontbossing. Want voor de productie van koffiebonen zijn koffieplantages nodig en daarvoor worden massaal bossen gekapt. De koffie-industrie is zelfs een van de grootste veroorzakers van ontbossing. Dagelijks verdwijnen er als gevolg van de koffieproductie grofweg 95 duizend voetbalvelden aan bomen, zo berekende het Wereld Natuur Fonds.. Dat is een voetbalveld per seconde. Maar het kan ook anders. Dat bewijzen Northern Wonder, Joffee, De Laat Coffee en Wakuli.
Northern Wonder: koffie van niet-tropische ingrediënten
Op 1 oktober 2022, wereldkoffiedag, bracht ondernemer David Klingen zijn koffiemerk Northern Wonder op de markt. Een bedrijf dat koffie maakt zonder koffiebonen, maar van een basis van Nederlandse kikkererwten, lupine en granen. De koffie laat zich volgens Klingen op het gebied van smaak en beleving meten met ‘gewone’ koffie. Northern Wonder bevat ‘gewoon’ cafeïne. ‘Het ‘wonder van het noorden’ afficheert zichzelf als tegenhanger van de minder duurzame koffie uit het zuiden.
De producten van Northern Wonder kunnen veel horecazaken van een hoofdpijndossier afhelpen. “Horecabedrijven die bewust willen ondernemen met oog voor mens en milieu, doen moeite om duurzaam en lokaal in te kopen en verantwoord te werken. Maar op het gebied van koffie kon dat nog niet. Koffie werd tot op heden niet duurzaam en lokaal geproduceerd."
Lees hier meer over Northern Wonder »
Joffee: Dominicaanse koffie voor een eerlijke prijs
Voor landen als Brazilië, Colombia, Guatemala en Ethiopië is koffie een belangrijk exportproduct. Maar niet iedereen profiteert. Koffieboeren in die landen krijgen vaak onderbetaald en het land ervaart de negatieve gevolgen van ontbossing: meer overstromingen, hogere CO2-concentraties in de lucht en het verschralen van ecosystemen.
Tegelijkertijd zijn er landen zijn die hun koffiehandel graag willen uitbreiden. De Dominicaanse Republiek bijvoorbeeld. Minder dan 1% van de koffie die we in Nederland drinken komt uit de Dominicaanse Republiek. En dat terwijl deze regio een van de beste soorten koffiebonen ter wereld produceert. Jhonfy Fernandez wil daar verandering in brengen. Hij richtte Joffee op, waarmee hij direct bij boeren in de Dominicaanse Republiek koffiebonen inkoopt, tegen een eerlijke prijs. Zijn kiloprijs is 340% hoger dan de gemiddelde prijs die een Dominicaanse koffieboer voor zijn bonen ontvangt. Daarmee stimuleert Fernandez de lokale economie in de Dominicaanse Republiek, tevens het land waar hij zelf geboren is. “Ik doe dit voor de wereld, voor het klimaat, maar bovenal ook om ‘mijn’ mensen een eerlijke toekomst te bieden.”
Meer weten over Joffee? Bekijk dit artikel »
De Laat Coffee: CO2-neutrale koffiebranderij
Klimaatverandering heeft een enorme impact op de koffieoogst. Koffieboeren gaan een onzekere toekomst tegemoet. Als de koffie-industrie blijft opereren zoals nu, zal in 2050 het gebied dat geschikt is voor koffieproductie zijn gehalveerd. Als afnemer en verwerken van koffiebonen is het Nederlandse bedrijf De Laat Coffee zich heel bewust van dit probleem. Het bedrijf werkt hard om hun eigen milieu impact te minimaliseren. Daarom brandt de koffiebranderij op biomassa en niet op gas. De koffieboon wordt met lucht gekoeld in plaats van water. Daardoor kan veel gas en water bespaard worden. De koffiebranderij werkt daarnaast volledig circulair. De Laat wil niet de grootste koffiebranderij ter wereld worden, maar de duurzaamste.
Wakuli: betere koffie tegen een betere prijs
Wakuli is een koffiebar in Amsterdam die naar eigen zeggen betere koffie verkoopt tegen een betere prijs. Bij dit bedrijf staan de producenten centraal. Wakuli betekent dan ook ‘boeren’ in het Swahili, een taal die in koffieregio Oost-Afrika wordt gesproken. Oprichters Yorick Bruins en Lukas Grosfeld kopen de bonen direct bij boeren in Oost-Afrika in. Door de tussenhandelaar en de supermarkt over te slaan kan Wakuli een eerlijke prijs betalen aan de producenten, en een eerlijke prijs rekenen aan de consumenten. De prijs voor de gast is vergelijkbaar met de prijs in andere koffiebarren, maar de prijs voor de boer is een stuk eerlijker.