Ilja Gort is ongetwijfeld een van de beroemdste Nederlandse wijnmakers buiten onze landgrenzen. In zijn wijnavontuur is het nu tijd voor een nieuw hoofdstuk. Samen met zijn zoon Klaas start hij een nieuw ambitieus wijnlabel: Gort & Gort.


Ruim 27 jaar geleden kocht Ilja Gort een vervallen wijnkasteel in Frankrijk en doopte het Château La Tulipe. Mede dankzij de populariteit van zijn tv-programma’s en boeken over wijn wist hij van zijn wijnmakerij een groot succes te maken. Gort neemt nu afscheid van La Tulipe. Samen met zijn 31-jarige zoon Klaas start hij een nieuw wijnlabel: Gort & Gort. Het motto: terug naar de natuur. Duurzaam en kleinschalige geproduceerde kwaliteitswijn. Op het niveau van een Grand Cru, als het aan het duo ligt.

Gort & Gort. Ilja en Klaas. Père et fils. Voormalig reclameman Ilja Gort weet hoe hij een nieuw merk in de markt moeten zetten. La Tulipe werd in het kielzog van zijn tv-programma’s en boeken een van de populairste wijnen in Nederland. Op internationale wijnconcoursen wonnen Gorts La Tulipe-wijnen vele bekroningen. Met dank aan talentvolle oenologen en top-Bordeaux-specialisten die hij aan zich wist te binden. Bijzondere erkenningen, zeker in de Bordeaux-streek waar regionale scherprechters de langbesnorde Hollandse wijnmaker aanvankelijk met de nodige argwaan bekeken.

Vader en zoon gaan zich concentreren op kleinschalig wijnmaken, waarbij duurzaamheid en kwaliteit centraal staan.

Droogte in Bordeaux

De succesmerken La Tulipe en ook Slurp waarmee de familie furore maakte, zijn inmiddels uit handen gegeven aan de Franse partner Cordier waarmee al jaren wordt samengewerkt voor de buitenlandse exploitatie. Genoemde succeswijnen werden overigens al langere tijd niet meer uitsluitend gemaakt met druiven van de eigen La Tulipe wijngaarden. Ilja Gort: “Toen ik begon in 1994, was het mijn grote droom om een wijn te maken van Grand Cru-niveau. Dat is een heel eind gelukt, maar door de klimaatverandering krijgen we in Bordeaux steeds vaker te maken met extreme droogte, hevige hoosbuien en nachtvorst.” Gort ging daarom pionieren buiten zijn eigen domein. “Slurp en Tulipe maken we deels met druiven van gepachte wijngaarden in de Languedoc en in Spanje. Niet alleen omdat het aantal zonuren aanzienlijk hoger is dan in Bordeaux, maar ook omdat je daar, als dat nodig is, druiven mag watergeven. Iets wat in Bordeaux streng verboden is.” Door de ruimere keuze kunnen de wijnmakers het zich permitteren om elk nieuw wijnjaar de beste druiven te selecteren en voldoende productie van de juiste kwaliteit te garanderen. Een proces waar vader en zoon samen met andere La Tulipe-wijnmakers tot nu toe nauw bij betrokken waren.

Maak kennis met Klaas

Maar nu gaat het roer dus om. Want hoewel het succes van de wijnen welkom was, bracht het ook veel extra werk mee en het bedrijf werd groter en groter. Vader en zoon blijven samen wijn maken, maar zelfverklaard wijntijger Ilja draagt de dagelijkse leiding van het chateau nu over aan zijn zoon Klaas. Klaas (31) groeide op op het chateau, werkt er inmiddels tien jaar en kent zo’n beetje elke wijnstok op het domein. De naam Château La Tulipe wordt gewijzigd in Château Gort & Gort. Onder het motto ‘terug naar de natuur’, gaan vader en zoon zich concentreren op het kleinschalige wijnmaken, waarbij duurzaamheid en kwaliteit centraal staan. Onder het label Gort & Gort komen de zogenoemde Prestige-wijn en het paradepaardje ‘Château Gort & Gort Bordeaux Supérieur AOC’, als ook de alcoholvrije lijn. “Door het zetten van deze nieuwe stap en het verkleinen van ons bedrijf kunnen Klaas en ik ons beter concentreren op datgene waar alles mee begint: gezonde druiven. Daartoe gaan we terug naar de natuur.”

Minder wijn, maar betere

Het idee is dus minder wijn produceren, maar wel betere. Zelfs met diezelfde grootse ambitie om uiteindelijk wijn te maken van het niveau van een Grand Cru. Klaas Gort: “We rooien een deel van onze wijngaarden en herplanten die met bomen en struiken voor gezonde biodiversiteit. Elke dag zijn we in de wijngaard. Heerlijk in de natuur, lekker met onze handen in de aarde wroeten. Onkruidbestrijders gebruiken we niet. We laten gras groeien tussen de wijnranken en prachtige bloemen en wilde kruiden. Maaien doen we pas nadat alles zich heeft kunnen uitzaaien, zodat we elk jaar meer bloemen krijgen. Tijm, oregano, rozemarijn, wilde knoflook, noem maar op. Zo worden de druiven sterk genoeg om zichzelf te verdedigen tegen ziekten en agressieve insecten. Met druivenbladvretende rupsen en andere narigheid wordt afgerekend door de koolmezen en spreeuwen en allerlei andere vogels.”

Biologisch is onverstandig

Het chateau bestaat uit 35 hectare wijngaarden – met Merlot, Malbec, Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc – onderverdeeld in 30 percelen. Van de druiven worden verschillende wijnen gemaakt. De oogst gebeurt handmatig, de kwaliteitsnormen worden gewaarborgd door een internationaal team van wijnmakers. De wijnen zijn overigens niet biologisch. Ilja: “Biologisch wijnmaken is wat mij betreft niet de oplossing om de impact op het klimaat te verminderen. Vooral in Bordeaux, met haar wisselvallige klimaat, is biologisch wijnmaken hoogst onverstandig. Het idee om uitsluitend natuurlijke producten te gebruiken klinkt aantrekkelijk, maar de werkelijkheid is dat biologische producten vaak niet specifiek genoeg zijn en dus minder effectief. Daarom moeten biologisch geteelde druiven veel vaker worden behandeld. Dat brengt meer schade toe aan de natuur en het milieu dan een gericht synthetisch alternatief bestrijdingsmiddel. Bovendien wordt er in biologische wijnmakerij aanzienlijk meer water gebruikt, meer dieselolie verstookt (dus hogere C02 uitstoot) en wordt de grond platdrukt doordat de trekker er vaker overheen moet.”

Duurzaamheid in wijn

Daartegenover stelt het duo Gort liever een andere, duurzame manier van wijnmaken. Met het idee de natuur zo veel mogelijk te helpen in plaats van te belasten. Dat stopt niet bij het werk in de wijngaard. Het hele proces, vanaf de dag dat de druivenstok in bloei staat tot het moment dat de wijn in het glas wordt geschonken door de consument, moet worden verduurzaamd. Tot aan de drukinkt op de verpakkingsdozen aan toe. Maar denk ook aan het hergebruik van druivenschillen, een van de grootste afvalproducten van de wijnindustrie. Voor elke zes liter wijn wordt gemiddeld 1 kilo afval weggegooid. Dit afval kan na de oogst worden geregenereerd tot mest voor de wijngaard waardoor kunstmest overbodig wordt. Maar ook nieuwe technologie wordt ingezet. De wijnmakers starten volgend jaar een experiment met robots die zijn uitgerust met lampen met ultraviolet licht. Deze UV-lichttechniek kan een doorbraak zijn in de bestrijding van meeldauw en een enorme stap voorwaarts betekenen in de productie van ‘schone wijn’. Er wordt in noodgevallen gewerkt met synthetische bestrijdingsmiddelen, maar heel beperkt en zeer gericht. Ilja Gort: “Ik ben heel blij met deze nieuwe stappen. Onze manier van duurzaam wijn maken is beter voor het milieu en het helpt de gezondheid van de aarde voor toekomstige generaties. Dankzij een gezonde wijngaard kunnen we terug naar het natuurlijke karakter van de wijn en échte smaak ontdekken.”