Door 
Vanuit Food Inspiration waren wij vorige week in New York. Het is en blijft een van de meest inspirerende food capitals of the world. Maar het is ook een stad van uitersten. Een stad met twee gezichten. Een stad die niet te bevatten is als je slechts een van de twee kanten van de medaille ziet. Vandaar: een beschrijving van wat mij opviel tijdens onze trendtour in New York in slash-vorm.
Stad van de allerrijksten / de allerarmsten
Aan Fifth Avenue in Manhattan bevindt zich een appartementencomplex waarin onlangs een penthouse verkocht werd voor de prijs van 190 miljoen dollar. Het is daarmee een van de duurste appartementen ooit verkocht in New York. Het chique stadsdeel Manhattan huisvest zo’n 1,6 miljoen inwoners. De gemiddelde prijs van een appartement is er 2,6 miljoen dollar.
Tegelijkertijd vind je in het verlengde van diezelfde Fifth Avenue, een paar mijl verderop, een van de grootste public housing complexen van heel Amerika. In de wijk The Bronx verhuurt de overheid er voor een laag tarief appartementen aan minder welgestelden. In de wijk wonen zo’n 1,8 miljoen mensen die moeten rondkomen van een minimumloon, of minder.
Waar mensen in Manhattan met gemak 4 dollar besteden aan een klein bakje salade bij supermarkt Whole Foods, of 11 dollar aan een bord met gegrilde wortels bij plant-based restaurantketen The Butcher’s Daughter, kun je in The Bronx nog geen appel vinden. De wijk wordt ook wel een food desert genoemd: een gebied waar vrijwel geen gezond eten te krijgen is. Supermarkten met verse producten zijn er niet. Enkel deli’s waar voorverpakte snacks verkocht worden. En heel veel vestigingen van fastfoodketens. Ironisch genoeg is de Domino’s in The Bronx zelfs de meest winstgevende vestiging van de pizzaketen ter wereld. Obesitas is een groot probleem in het stadsdeel. Wat een wereld van verschil met Manhattan, waar healthy concepts mainstream zijn, en restaurants voor hoge prijzen hun farm-to-fork-filosofie prediken en serveren. Gezond eten kent een prijs in New York, en niet iedereen kan die prijs betalen.
Plant-based is hot / vlees is happening
Ook New Yorkers hebben door dat minder vlees eten beter is voor mens, dier en planeet. Driesterrenchef Daniel Humm voerde die gedachte zelfs door in het post-coronamenu van zijn restaurant Eleven Madison Park: het menu is 100% plantaardig. Het restaurant serveert daarmee het enige vegan menu van alle driesterrenrestaurants wereldwijd. De zaak zit zeven dagen per week bomvol met mensen die willen ervaren hoe smaakvol een volledig plant-based menu kan zijn.
Andere populaire plant-based concepten in New York- Blue Hill, het tweesterrenrestaurant van de broers Dan en David Barber die groenten in de hoofdrol zetten, die ze (laten) kweken op boerderij Stone Barns, op een uur rijden van Manhattan. - Gotham Greens, een urban farm gevestigd bovenop een Whole Foods Market in Brooklyn. In de kas worden verschillende soorten sla en kruiden gekweekt die in de supermarkt verkocht worden. Geen voedselkilometers, maar meters. - New York Dosa man, deze man staat al 21 jaar dag in dag uit met zijn foodtruck in Washington Square Park. Vanuit zijn foodtruck serveert hij vegetarische dosa’s, een gerecht afkomstig uit India gevuld met verse groenten. - Beyond Sushi, Japanse restaurantketen met vier vestigingen in New York waar traditionele soorten sushi op het menu staan, maar dan volledig veganistisch. |
Tegelijkertijd blijft een klassieker als Katz’s Delicatessen een van de meest iconische en populaire foodhotspots van New York. Bij deze Joodse zaak staan broodjes pastrami centraal. 4.000 verkopen ze er per dag. Al sinds 1888. Kwaliteit verkoopt zichzelf. Hier staan mensen met genoegen meer dan een uur in de rij voor een broodje warm vlees. Wij ook. Ruim 24 dollar rekenden we vervolgens af voor een pastrami sandwich. De gemiddelde Amerikaan eet die in z’n eentje, wij aten er met zijn vieren van.
Andere populaire vleesconcepten in New York- Vleesgerechten zijn binnen de deliverymarkt nog steeds the most popular dishes. Tijdens ons bezoek aan dark kitchen formule Kitchen United leerden we dat verreweg het meest bestelde gerecht van het menu de fried chicken is. Met rijst, of friet, met teriyakisaus, of zoetzuur, als het maar veel kip is. - Shake Shack is een fenomeen. De hamburgerketen begon met een vestiging in Madison Square Park en telt inmiddels zo’n 60 vestigingen wereldwijd. De 100% Angus rundvleesburger is de favoriet, en wordt vaak geserveerd met bacon fries, friet met spek. - Hotdogs zijn al jaren het typische streetfood gerecht van New York. Ook al jaren bestaan de vele lijstjes die elk jaar bepalen welk hotdogconcept de beste is. On top of the lists in 2021: Gray’s Papaya, gevestigd op Broadway. Al is het elk jaar stuivertje wisselen tussen een aantal hotdogketens die mateloos populair zijn en dat – vooralsnog – ook blijven. |
Een stad in beweging / die stilstaat
New York, the city that never sleeps. De stad is moving on. Telkens als ik hier ben ontdek ik nieuwe dingen. Wat me nu opviel: dat de wereld van dark kitchens ook hier – of juist hier– enorm groeiende is. New Yorkers koken amper nog zelf, ze bestellen veel van hun maaltijden online. Sommige appartementen hebben zelfs niet eens een keuken: de prijs voor de vierkante meters én voor producten in de supermarkten is zo duur dat het vaak goedkoper is om de keukenmeters in te ruilen voor het dagelijks bestellen van maaltijden.
De meeste van de keukens waarin die bezorgmaaltijden bereid worden, zijn onzichtbaar voor de stadsbewoners, maar opereren op zeer grote schaal. Hoeveel deliverykeukens er in de stad precies zijn is lastig te zeggen, veel van deze dark kitchens willen namelijk het liefst onzichtbaar blijven om bezoekjes te voorkomen, maar naar schatting zijn het er ruim 1.000. Kitchen United, een dark kitchen formule die wij bezochten, serveert vanuit 17 verschillende brands zo'n 1.000 maaltijden per dag. Daar kan menig regulier restaurant jaloers op zijn. Delivery is moving!
Tegelijkertijd is jezelf voortbewegen in New York bijna onmogelijk. De stad is overvol. Van ‘s morgens vroeg tot ‘s avonds laat staat het verkeer in de straten muurvast. Er zijn rush hour toeslagen en tolwegen, maar het heeft weinig effect. Wij pakten met een Uber dagelijks de Lincoln Tunnel om van onze Airbnb in Union City, New Jersey in New York te komen. Een ritje van nog geen 5 mijl. Duur: zo'n 45 minuten. Kosten: 45 dollar. Inclusief 10 dollar spitstoeslag. En 20 dollar voor het gebruik van de tunnel. Er zijn zo’n 100.000 reizigers die de tunneltol dagelijks betalen om Manhattan in te komen met de auto. Terwijl je met die auto in de stad vervolgens amper vooruitkomt. Lopen gaat ongeveer net zo snel. Ook laden en lossen is voor leveranciers een ramp. Het wordt tijd dat dit verhaal van mobiliteitshubs werkelijkheid wordt, want New York heeft een gigantisch mobiliteitsprobleem.
En natuurlijk is er ook de metro, wat – als er geen shootings zijn – een goed alternatief is. Maar ik ben blij dat wij op de dag van de shooting 'veilig' in een Uber zaten.
