The Avocado Show, Vegan Junk Food Bar, The Butcher. Relatief sneller dan voorheen vestigen stedelijke (Amsterdamse) concepten zich in andere Europese steden. Welke Nederlandse eetconcepten behoren tot onze exportproducten? Deel 2 van een miniserie over Nederlandse formulebouwers over de grens.

Een ondernemer die, bijna onopgemerkt, al heel wat jaren met vernieuwende concepten grenzen overschrijdt, is de Israëlisch-Nederlandse entrepreneur Dov Melo. Met Amsterdam als bakermat van zijn concepten, was en is hij met zijn merken present in tal van Europese steden en andere werelddelen. Melo geeft zelden interviews. Recent was hij betrokken bij de nieuwe formule Laffa (wraps op Midden-Oosterse wijze). Melo verwijst voor internationaal nieuws naar het kantoor in Barcelona, waar sinds enige tijd zijn franchise-activiteiten geconcentreerd zijn.

MAOZ, BURGERBAR, WOK TO WALK

Dov Melo is een onderschatte pionier in de vaderlandse foodservice. Vega(n) mag dan nu de trend zijn. Hij zag de plantaardige hausse al lang leden aankomen. In Amsterdam opende Melo in 1993 zijn vegetarische formule Maoz. Falafel was en is een belangrijk kernproduct, naast friet en salades. Gratis opscheppen bij de saladbar is er vanaf het begin een unique selling point. In ons land is Maoz present in Amsterdam en Nijmegen. Vestigingen zijn er verder in de VS, Barcelona, Parijs en de Braziliaanse stad Sao Paulo. Melo startte nog andere concepten, zoals Burgerbar en Wok to Walk. Burgerbar heeft een zaak in Bordeaux.

Wok to Walk is de meest multinationale formule. Wok to Walk heeft 6 outlets in Nederland (in Amsterdam en Amstelveen) en spreidde daarnaast met meer dan dertig zaken zijn vleugels over de grens uit. “Wij ondernemen op onze eigen manier,” zegt Melo’s partner Rami Lev vanuit Spanje. “We roepen niet van de daken dat we nieuwe franchisenemers zoeken, maar gaan in zee met betrokken lokale ondernemers die zich uit zichzelf bij ons melden. Er moet een klik zijn, onderling vertrouwen.”

In Spanje zijn nu zeven Wok to Walks, in het Verenigd Koninkrijk vijftien. Voor Frankrijk (nu zes outlets) liggen verschilende nieuwe openingen in het verschiet, terwijl Wok to Walk daarnaast present is in verschillende andere, soms verre landen. “We like what we do en zo willen we het houden,” zegt Lev.

EVERGREEN-MERKEN

Maoz en Wok to Walk kunnen tot de ‘evergreens’ worden gerekend van de vaderlandse formules die internationale expansie zochten. Dit geldt ook voor de Nederlandse foodservicemerken Van der Valk, La Place en Gauchos Grill. Het Argentijnse grillconcept Gauchos bestaat al sinds 1975. Twintig jaar geleden had Gauchos ook zelfstandig opererende restaurants in Engeland en Zwitserland. In 2012 trok Gauchos zich echter terug uit het buitenland. Sindsdien concentreert men zich op de elf Nederlandse restaurants.

La Place kreeg als vernieuwer van de foodservice internationaal veel aanzien. Na de overname door Jumbo in 2016 bleef een groot deel van de buitenlandse vestigingen gewoon open, al sneuvelden restaurants in Indonesië en Antwerpen. La Place is nog present in onder meer Barcelona, Madrid, Toronto, Duitsland en Parijs. Prestigieus zijn de buffetrestaurants in verschillende internationale kantoren van Google. De buitenlandse ambities, zo gaf Jumbo-directeur Ton van Veen meer dan eens te kennen, blijven groot. Jumbo Holding sloot vorig jaar voor La Place een overeenkomst met grote Engelse travelcateraar SSP. SSP opende vorig jaar een restaurant in Kopenhagen, bedoeling is dat er meer restaurants op travellocaties als luchthavens zullen volgen.

Van der Valk is een verhaal apart. Het grootste gastvrijheidsconcern van Nederland opende in 1958 zijn eerste motel in België, dertig jaar daarna verrees de eerste vestiging bij de Duitse stad Moers. Er zijn nu elf hotels (naast enkele resorts) bij onze oosterburen en veertien bij onze zuiderburen. Daarnaast is Van der Valk present in Frankrijk, Luxemburg, Spanje, de VS (Florida), Bonaire, Curacao en Aruba.

DE NIEUWE LICHTING

Bij de hotels hoort CitizenM tot de gastvrijheidformules van de nieuwe lichting. Met een eigenzinnig millennial-concept, ook ten aanzien van de foodverstrekking, is CitizenM nu present op 22 locaties in grote steden als New York, Parijs, Kuala Lumpur, Taipei, Glasgow en Londen. In Nederland blijft de aanwezigheid beperkt tot hotels in Amsterdam, Schiphol en Rotterdam.

Deze ontwikkeling van internationale stedelijke expansie, terwijl het aantal Nederlandse outlets nog beperkt is, zien we de laatste jaren veel vaker. Vanuit de ‘grootstad’ Amsterdam expanderen naar middelgrote provinciesteden in eigen land, is een tussenfase die steeds vaker wordt overgeslagen. We zagen dat al bij YamYam en The Sea Food Bar en zien het nu bij merken als The Butcher, Vegan Junk Food Bar (VJFB) en The Avocado Show.

VJFB (5 vestigingen in Amsterdam, Rotterdam en Eindhoven, gestart in 2017) waagde al snel de sprong naar Barcelona en is binnenkort te vinden in Keulen. The Avocado Show (eveneens anno 2017) maakte vlotjes na het debuut in Amsterdam ambitieuze internationale franchiseplannen bekend. Er zijn nu outlets in Brussel, Madrid en Londen, terwijl openingen in Parijs en Stuttgart in de planning zitten. Ook het Amsterdam burgerconcept The Butcher (gestart in 2012) heeft inmiddels ‘branches’ in Berlijn, Manchester (“best bloody burgers”) en op Ibiza.

NIET EENVOUDIG

Hoe het zij: een buitenlandse portefeuille opbouwen, is niet eenvoudig. New York Pizza lukt het na vergeefse pogingen pas na bijna twintig jaar, nu geruggesteund door een krachtige investeerder, voet aan de grond te krijgen in Duitsland. Ook Bagels & Beans ondernam sinds 2010 verwoede pogingen bij onze oosterburen. Meer dan eens kondigde directeur Ronald Bakker de afgelopen ruim tien jaar aan dat hij de aanval op België en Duitsland wil openen. De realiteit is dat de solitaire vestiging in Aken niet meer bestaat.

De bekende Zeeuws-Amsterdamse entrepreneur Won Yip deed het andersom. Ook hij ervoer dat internationaal ondernemen in de horeca niet eenvoudig is. ‘Zijn’ formule Sushi Samba slaagde wel in Londen, Dubai en Las Vegas, maar juist in Amsterdam ging het daarna, mede door corona, mis.

En wat is nou met afstand de meest succesvolle Nederlandse foodformule over de grens? Dat is de aloude retailformule Spar met circa 12.500 supermarkten en gemakswinkels verspreid over de wereld.

 

Lees hier ook deel 1 van deze miniserie over Nederlandse formulebouwers in het buitenland.