Wat zijn de grootste lunchroommerken en broodjesformules van ons land? Food Inspiration maakt de balans op. Het resultaat is een veelkleurige top 10 van spelers die hun wortels hebben in de horeca, non-foodretail, fastfood, supermarkt, bakkerij en zelfs een slagerij.

Onderzoeksbureau Multiscope zette kortgeleden voor een benchmark de gemiddelde besteding van een aantal lunchformules op een rij. Uit onderzoek onder 5.000 Nederlanders bleek dat gemiddeld €15,- wordt besteed aan een lunch buitenshuis. Anne&Max en Brownies&downieS scoorden met een gemiddelde kassabon van €28,- het hoogst. 'Bezoekers besteden meer bij lunchrooms dan bij ketens die zich voornamelijk focussen op koffie, geen verrassende conclusie', zo stelde Multiscope.

Lees ook: Dit zijn de populairste ketens voor koffie en lunch in Nederland »

Kennelijk hebben veel gespecialiseerde koffieconcepten dit zelf ook al in de gaten. Zoals je vorige week kon lezen, zijn ze door hun sterk gegroeide foodaanbod en bredere keur aan dranken, snacks & sweet treats tegenwoordig nauwelijks meer te onderscheiden van de lunch- en broodjesformules. Als vervolg op de koffiezaken top 9 van vorige week, dit keer de top 10 van lunch- en broodjeformules. 

1. HEMA, 216 vestigingen

Bij een benchmark van lunchadressen kwam het warenhuis als Nederlandse favoriet uit de bus. Liefst 32 % van de Nederlanders bezocht ‘het laatste jaar’ een HEMA-lunchroom, aldus bureau Multiscope. Het Duitse vakblad Foodservice Europe schaart HEMA trouwens onder de ‘coffeebars’ voor zijn top 80 van koffieketens in Europa.

2. Subway, 178 vestigingen

Het aantal vestigingen van de Amerikaanse broodjesformule Subway daalt de laatste jaren gestaag. Het jaar voordat corona uitbrak telde Subway in ons land nog royaal boven de 200 outlets. Het is een internationaal verschijnsel, want in andere landen daalde het aantal Subways nog sneller. De steden die het best zijn voorzien van deze relatief kleinschalige broodjeszaken, zijn Amsterdam (11 Subways), Rotterdam en Eindhoven (beide 8), Den Haag (7) en Groningen (6).

Lees ook: Investeerder Dunkin koopt Subway voor 96 miljard dollar »

3. Bakker Bart, 145 vestigingen

Niet alle Bakker Barts kennen uitgebreide zitgelegenheden. Soms blijft het beperkt tot een takeaway met een paar tafeltjes. Maar net als Bakker Van Maanen, Vlaamsch Broodhuys en steeds meer zelfstandige bakkerijen, zet Bakkert Bart zijn kaarten op de horeca. In een franchise-advertentie noemt het merk van de Vital Food Group zichzelf wervend ‘de lunchroomketen voor hardwerkend Nederland’.

4. Délifrance, 69 vestigingen

Délifrance ontstond ooit als uithangbord, en dus als marketing-vehicle, voor de producten van de grote Franse bakkerij Grands Moulins de Paris. Vooral in Nederland kreeg Délifrance de wind in de zeilen. Dat was nadat in 1985 op het Damrak in de hoofdstad de eerste lunchroom-broodjeszaak opende. Vele tientallen corners zaten er ooit in tankstations. Nu zijn er, naast zelfstandige stedelijke lunchrooms, tientallen in-stores bij cafetariaformule Kwalitaria.

5. Brownies&downieS, 59 vestigingen

Vanuit Veghel is Brownies&downieS veertien jaar geleden begonnen. Broodjes, soepen, brownies, maaltijdsalades, pancakes en gebak staan centraal op de kaart, naast koffie, high tea en andere dranken. De medewerkers zijn goeddeels mensen met een beperking. Gezien het sociale karakter was Albron twee jaar geleden een logische partner voor een overname. De historische basis van deze cateraar is immers ook sociaal, namelijk volkskoffiehuizen voor arbeiders. 

6. Dunkin', 53 vestigingen

Dunkin’ grossiert in koffie, en in donuts. Inmiddels is in onze steden the American way of life zover ingeburgerd dat velen donuts beschouwen als ontbijt, lunch en tussendoortje. Amsterdam heeft tien outlets, Rotterdam vijf. Er is een vestiging met drive. En er zijn een paar Dunkins bij Van der Valk. Eén van de Van der Valk-firma’s heeft immers een meerderheidsbelang in Dunkin’ in Nederland én België.

7. BackWerk, 52 vestigingen

BackWerk is in oorsprong Duits, maar sinds 2017 eigendom van de Valora Group uit Zwitserland. Valora heeft een waaier aan foodmerken in portefeuille, waaronder Duitse formules als Frittenwerk en Ditsch Pretzels (ruim een eeuw oud). De expansie voltrok zich in ons land met ongekende vaart. In 2009, toch nog maar vijftien jaar geleden, opende de eerste BackWerk in Nijmegen. BackWerk werkt voor de uitrol van de formule samen met trafficcateraar HMSHost.

Lees ook: Backwerk vervangt Broodzaak »

8. The Tosti Club, 47 vestigingen

Een broodformule als The Tosti Club illustreert fraai hoe foodservice en foodretail kunnen mengen ofwel blurren. Spar wil onder de supermarkten ‘de koning van het eetgemak’ zijn. The Tosti Club is een exponent van dit streven. Er zijn nog twee solo opererende Tosti Clubs, de rest zit allemaal onderdak bij Spar-winkels.

9. Bufkes, 41 vestigingen

Een paar Bufkes-locaties zitten boven of tussen de grote rivieren, namelijk in Rotterdam, Tiel en Schoonhoven. Maar de concentratie van Bufkes is vooral te vinden in Zuidoost-Nederland. Ook op het Limburgse festival Pinkpop heeft Bufkes een eigen outlet. De (deels) Limburgse broodjesspecialiteiten zijn onderverdeeld in de segmenten warme broodjes, koude broodjes en flatbreads. Verder staan er onder meer salades, soepen en zoete traktaties op het menu. Daarnaast vind je er ook smoothies en tegenwoordig in een aantal vestigingen ook loaded fries.

10. Anne&Max, 29 vestigingen

Anne&Max is een typisch twijfelgeval. Is de formule nou een lunchroom of een koffiezaak? Oprichter Wobbe van Zoelen trekt altijd even bij Food Inspiration aan de bel als de naam van zijn 'huiskamerconcept' ontbreekt in een koffielijstje. Anne&Max is het bewijs dat het onderscheid tussen lunchrooms en koffiezaken vrij kunstmatig is. Maar lunchroom of koffiezaak, de formule blijft ondertussen doorgroeien. Onlangs opende de 29e vestiging. Onder de hoede van cateraar Albron zijn ook enkele Anne&Max-vestigingen geopend.

Welke lunchformules zijn er verder nog?

Met deze top 10 is het overzicht niet compleet. Bakker Van Maanen heeft in 19 van zijn 60 vestigingen Bakkerscafés, Vlaamsch Broodhuys telt 18 Baker’s Cafés. Bij 18 bouwmarkten van Hornbach is broodjesformule Boerske van de partij. Het Utrechtse Broodje Ben heeft 18 outlets, waarvan vele heel compact, andere wat uitgebreider. Ook zijn er nog broodjes- en sandwichformules met hun eigen niche, zoals Simit Sarayi (Turks brood), Joe & The Juice (sandwiches) en Chocolate Company Café (koffie, chocolade en lunches).

Bij de samenstelling van dit overzicht zijn de websites van de formules, de Nationale Franchise Gids 2024, de FSIN Food 500 2024 en enkele andere bronnen geraadpleegd. Zogenaamde bakerycorners van tankstations en pompshops zijn buiten beschouwing gelaten, net als cateringconcepten binnen bedrijven en instellingen.