Er is een traan in ons vak geslopen. Een ingehouden snik die zorgt voor mineurstemming. Opnieuw zijn de deuren dicht met Kerst. Opnieuw lopen we niet tussen het geroezemoes, absorberen we niet de lach aan tafel door een smaakverrassing of een vriendelijk woord: in plaats daarvan ondergaan we de kilte van een lege donkere zaak. Deze volledige lockdown komt hard aan. We voelen ons verlaten en reageren gelaten. De vakmensen in gastvrijheid zijn emotioneel afgesneden van hun krachtbron: het dagelijks onder stroom staan met het team, het beste willen geven aan hun gasten.

Het vak van gastvrijheid verlenen is veel meer dan economie alleen, maar begrepen wordt alleen de economie. Jazeker, een businessmodel is nodig om dagelijks de emotionele warmte te creëren die in de samenleving zo node wordt gemist. Er is omzet nodig om het team te betalen, de huur of aflossing, er is omzet nodig voor de leveranciers die hun mooie spullen komen brengen. Het zijn de pijlers waarop iets moois kan groeien: de creatie van een ervaring die van grotere waarde is dan in geld wordt uitgedrukt.

Gasten dompelen zich onder in het warme bad van aandacht, vriendelijkheid en verwennerij. Mensen durven hun harnas uit te doen waarin ze zich elke dag staande houden, ze uiten zich meer, laten hun gevoel meer zien. In het restaurant of in het café, bij een event of tijdens een feest, zie je – als je tenminste beschikt over een zekere mate van emotionele intelligentie – een hogere trilling ontstaan in het gemoed. Ontspannen, ontladen, opladen, elkaar vinden, elkaar binden, elkaar boeien. De emotionele huishouding van mensen wordt dagelijks op orde gemaakt, de rommel wordt opgeruimd, de ballast wordt aan de kant gezet. 

Wie zorgt daarvoor?
Het enige beroepsleger ter wereld dat elke dag ten strijde trekt met een glimlach. En de strijders zijn de gastvrouwen en gastheren, koks, restaurateurs, hoteliers, cateraars, de herbergier, de kastelein. Hoe belangrijk zijn ze eigenlijk?

We leven nu nog in een tijd dat het Bruto Nationaal Product belangrijker is dan het Bruto Nationaal Geluk; de harde cijfers regeren, de zachte krachten worden niet gekwantificeerd. Verkoopcijfers zijn meetbaar, de opbrengst van blijheid, ontroering, troost, verwondering en verbondenheid worden niet berekend. We weten nog niet hoe we dat moeten doen. Maar wat niet meetbaar is, is wel voelbaar. En dat wat voelbaar is, is niet zonder waarde. Hoe groot is daarom de onderschatting van de waarde van gastvrijheid voor onze mentale defensie, ons welbevinden?

De komende dertig jaar hebben wij als mensheid een immense klus te klaren op weg naar meer geluk. De blinde oriëntatie op materiële groei leidt nu nog tot een nietsontziende destructie van de planeet en heeft roofbouw op dier en mens tot gevolg. Die onhoudbare weg wordt verlaten. Dat moet. Welzijn wordt een net zo belangrijke indicator voor bedrijven en overheden als welvaart. Ecologie wordt in balans met economie gebracht, milieu- en gezondheidskosten worden opgenomen in de kostprijs van producten en diensten. Vervolgens gaan we ook de ware opbrengst van een dienst of product waarderen met fiscale beloningen. Als de vervuiler moet betalen, moeten de helende krachten gehonoreerd worden.

En helen doet hospitality. Restaureren betekent beter maken. Mensen beter maken. We vernietigen niet, zoals de tabaksindustrie doet of de fossiele industrie, we helen mensen. Harmonie is de remedie, begrip en aandacht het medicijn. We zijn kerk, zorginstelling en verenigingsgebouw in een ruimte. Een ruimte waar iedereen welkom is zolang de gastvrijheidsregels worden gerespecteerd. Een plek waar vreemden vrienden worden. 

Ik heb wel eens gedacht: stel je voor dat er een satelliet zou bestaan die, al scherend door de ruimte, de emotionele warmte zou registreren die op aarde wordt veroorzaakt. En die warmte zou worden weergegeven in lux, zoals je nu steden en industrieën ziet oplichten in de duisternis. Welk beeld van de Aarde zouden we dan krijgen? Welke plekken zouden oplichten? De kantoorkolossen, de fabrieksgebouwen, de datacenters, de industrieterreinen, de akkers, de meren of oceanen? Of stralen de restaurants en cafés? En met deze, de theaters, de muziekhallen, de stadions? Alle plekken waar mensen komen om gezamenlijk iets live te beleven. 

Zoals de kunstenaars in het theater het publiek raken, zoals voetballers met een mooie beweging een stadion in vlam zetten, zo zet het gastvrijheidsleger elke dag mensen in hun kracht. Voor de prijs van een enkel kopje koffie of biertje word je als koning behandeld. Hoe bijzonder is de waarde van herkenning en erkenning voor het geluksgevoel van mensen.

Goede hospitality is een kruising tussen de artistieke en zakelijke wereld. Hoe zuur is het dat ondernemers de lockdown opnieuw uit hun eigen zak moeten financieren. Juist die beroepen wier emotionele, artistieke en intellectuele meeropbrengst vele malen groter is dan de kosten – denk ook aan alle kunstenaars – worden onevenredig hard getroffen. Vakmensen die vanwege de aard van hun werk dagelijks meer aandacht en liefde geven dan nemen, zijn opnieuw de pineut. En we weten ook: de zakken van de meesten van deze gevers zijn niet al te diep. 

Daarom is er een traan in dit prachtige vak geslopen. De marchands de bonheur, de kooplieden van het geluk, zijn terneergeslagen en zwijgen. Er is weinig dat hen kan opbeuren. Het is maar de vraag wie de kracht heeft om door te gaan als het doek weer opgaat. 

Daarom wens ik u mooie momenten toe met uw familie en vrienden. Misschien kiest u voor een geweldig diner in de huiselijke omgeving. Opent u een prachtige fles die u eigenlijk voor een gast had gereserveerd. Geeft of krijgt u een toespraak die u tot tranen toe beroert omdat u de waardering voelt voor het goede, het ware en het mooie dat u met al uw gedekte tafels heeft gediend. 

Gebruik de feestdagen om te ontspannen, te ontladen en uzelf weer op te laden; om elkaar te vinden, te binden en elkaar te boeien. Maak uw eigen emotionele huishouding op orde. Ruim de rommel op, zet uw ballast aan de kant. En dan hoop ik met heel mijn hart dat u hernieuwde kracht zal vinden om uw helende werk voort te zetten.