Ondanks haar naam is het moeilijk om de toekomst nog rooskleurig te zien. “Als we zo blijven draaien, overleven we dit niet. De situatie is penibel voor ons”, vertelt Roos van Zoest, chef-kok bij vegan restaurant VanPlanten in Utrecht. Maar de zaak verlaten? Nooit. “Ik ben liever de kapitein van een zinkend schip. Ik hoop dat onze adem lang genoeg is. Het team is leuk, het restaurant is tof en aan gasten geen gebrek. We moeten alleen even door deze tussenperiode heen…”

De laatste keer dat Food Inspiration sprak met Roos was eind mei 2020. Het terras was net gepimpt en klaar voor de heropening. Ze blikte die dag terug op de eerste lockdown en zag er vooral de positiviteit van in. “In tijden van crisis gaan mensen terug naar de basis. Eten moet puur en eerlijk zijn. Er is meer aandacht voor gezondheid. Dat moet de veganistische levensstijl een boost geven toch?” Op vrijdag 17 december 2021 spraken we elkaar nog eens. Niet wetende dat de horeca een dag later weer verplicht volledig zou sluiten…

Gedwongen afscheid

“Het relaxte gevoel dat ik een jaar geleden had, is wel weggeëbd. Ik had niet verwacht dat de crisis zo’n klap voor de horeca zou worden. Het was niet alleen schrappen in openingstijden, ook in personeel. We hadden en hebben zulke fijne mensen in het team. Als je die dan niet genoeg uren meer kunt bieden is dat zuur. Wij moesten gedwongen afscheid nemen en zij moesten het in een andere branche zoeken. Voor de heropening stelden we een nieuw team samen en nu herhaalt het verleden zich. Zitten we net lekker in de wedstrijd en dan mag ik binnenkort misschien weer vertellen dat er geen uren meer zijn. Als vrolijke noot probeer ik de sjeu er nog in te houden. We roeien met de riemen die we hebben. Maar ook ik vraag mezelf wel eens af waar we het nog voor doen.”

Controleren en ventileren

De maatregelen bieden geen enkele speelruimte. Want de deuren sluiten is voor Roos geen optie. Dus zit er niks anders op. “Of je nou wil of niet: je moet QR-codes controleren, je moet mondkapjes dragen en je moet anderhalve meter afstand waarborgen. Lukt dat niet, dan word je als restaurant beboet. En het vervelende is dat gasten hun emoties ook ventileren. De een vindt dat we strenger moeten handhaven, de ander komt niet meer omdat we niet zo uitgesproken reageren zoals het andere Utrechtse vegan restaurant Waku Waku. Zij kozen ervoor om niet te buigen en zijn daardoor verplicht gesloten. Wij willen hoe dan ook open blijven, dus kijken we vooral naar alles wat wél mogelijk is binnen de perken. Maar ik leef mee met de eigenaren. Floris en Naphassa zijn mijn oude werkgevers. Ik weet hoe hard ze gevochten hebben voor de zaak. Iedereen moet doen wat goed voelt.”

Positief als ze is, ziet Roos ook de voordelen van de reuring rondom Waku Waku. “Hun aantal volgers op Instagram is vervijfvoudigd en staat nu op 24,5 duizend. Die zijn vast niet allemaal vegan. Wie weet spreken ze zo een breed publiek aan. Dat zou toch een mooie uitkomst zijn van dit alles: meer aandacht en interesse voor de vegan lifestyle.”

Waardering voor puur en gezond

Terugkomend op het eerdere interview: “Ik heb nog steeds het gevoel dat mensen meer waarde hechten aan puur eten. Al helemaal in tijden van crisis volgens onze laatste reviews. 1 op de 3 berichten gaat erover dat gasten ons gezonde eten waarderen en dat ze het fijn vinden dat alles zelfgemaakt is.”

Dat er geen dierlijke eiwitten te vinden zijn bij VanPlanten wil overigens niet zeggen dat er enkel vegans komen eten. “We ontvangen ook vleeseters die graag eens plantaardig willen proberen of flexitariërs die er bewust voor kiezen om af en toe geen vis en vlees te eten. Daarnaast komen er ook regelmatig groepen met bijvoorbeeld één veganist die het etentje organiseert. Dat is helemaal leuk. Dan kunnen we de rest ook eens verrassen met een positieve vegan ervaring.”

Een verhaal met een staartje

Als je Roos vraagt naar het diepte- en hoogtepunt van het afgelopen jaar pakt ze restaurantkat Bing stevig vast. “Begin oktober was hij weg en pas anderhalve maand later vonden we hem kilometers verderop terug. Toen ik hoorde dat hij nog leefde barstte ik voor het eerst in deze crisis in tranen uit. Alle opgebouwde spanning kwam er in één keer uit. Ik mis de oude tijden.”

“Laat ons weer eten op borden presenteren en mensen blij maken. Maar ook de kans krijgen om een klein foutje snel op te oplossen. Als je bij takeaway een sausje vergeet, krijg je dat vaak pas later terug in de reviews. Ik geef nog liever tien bakjes saus te veel mee. In de zaak was zoiets niet gebeurd. Dan los je problemen ter plekke op en bied je met liefde nog een drankje aan ter compensatie. Eten in zakken afgeven past niet bij de horeca. Ik wil gasten ontmoeten en zien genieten. Interactie en gastvrijheid. Ik kan niet wachten tot we weer mogen. Dan gaan we er weer volle bak voor!”
 

Vega en vegan groeien tijdens pandemie

De bewuste keuze voor vegetarisch of veganistisch eten wordt zowel thuis als buitenshuis steeds vaker gemaakt. Ook – of juist – ten tijde van deze pandemie groeit de populariteit van plantaardige voeding gestaag. 

  • Het aantal flexitariërs groeit fors. Het Voedingscentrum berekende in 2020 dat 45% van de volwassenen nog maximaal vier dagen in de week vlees eet, een jaar later is dat gestegen naar 55%.
  • Daarnaast is het aantal ‘hardcore’ vegetariërs, dat dus geheel gestopt is met het eten van vlees, in 2021 verder gegroeid: van 5% naar 5,5%. 
  • Ook bestelplatform Thuisbezorgd ziet deze ontwikkeling terug. Uit hun Food Trend Report 2021 blijkt dat het aantal bestellingen van plantaardige gerechten met 57% gegroeid is ten opzichte van vorig jaar.