In 'Chefs die het anders doen' staat steeds een andere internationale chef in de spotlights. Een chef die een voortrekker is op het gebied van sociale impact of duurzaamheid. Deze keer: Najat Kaanache, ondernemer en chef met Spaanse wortels en restaurants in Marokko en Mexico. Wat haar drijft? Ze wil vooral vrede met zichzelf hebben. 

Ook in Nederland is Najat Kaanache een bekende. De chef en eigenaar van drie restaurants – Nur en Nachō Mama in Fez (Marokko) en Cús in Mexico-Stad – leerde het vak bij François Geurds. “Hij heeft me heel veel geleerd, maar het was ook een van mijn zwaarste tijden. Ik werd afgebroken en weer opgebouwd”. In 2019 was ze nog in Nederland toen haar boek Najat was genomineerd voor gouden kookboek. Ze wilde een restaurant in Amsterdam openen. Dat is er vooralsnog niet van gekomen. Maar ja, Najat is niet de enige wiens zaken anders lopen dan ze had verwacht de afgelopen anderhalf jaar.

Eind oktober 2021 ontving ze van de stad Ceuta (een Spaanse enclave in Marokko) de prijs voor coëxistentie, die wordt uitgereikt aan voorvechters voor rechtvaardigheid, broederschap, vrijheid, vrede, inclusiviteit en gelijke kansen. Niet alleen won ze daarmee een geldbedrag van 30.000 euro, maar ze treedt ook in de voetsporen van beroemde strijders voor vrede en gelijkheid, waaronder bisschop Juan-José Aguirre Muñoz, kinderrechtenactiviste Malala Yousafzai, schrijver Mario Vargas Llosa en econoom Muhammad Yunus. “Deze prijs is vooral fantastisch omdat we daarmee de boerderij kunnen laten draaien, mensen aan het werk kunnen houden en op kunnen leiden”, vertelt Najat via Whatsapp. “Het is een erkenning voor al ons harde werk.”

Hoe doet ze dat? Want alsof het leiden van drie restaurants nog niet genoeg is, zet ze daarnaast ook scholen op in Fez, houdt ze een boerderij draaiende en is ze druk om de culinaire rijkdom van Marokko te promoten. Kaanache: “Mensen denken dat dingen vanzelf gebeuren. Maar dat is niet waar. Alles wat gebeurt, gebeurt pas na veel werk, met veel voorbereiding, wilskracht en toewijding. Nooit opgeven, dat is mijn mentaliteit. Iets waar je zo hard voor werkt, dat is geen kwestie van geluk. Sterker nog: ik denk dat hoe harder je werkt, hoe meer geluk je hebt.” Najat gelooft in opdagen: of ze nu zin heeft of niet, of het lukt of niet.

“De dag geeft je veel uren en kansen en jij kunt kiezen wat je met die uren doet.”

Kaanache begint dus ook wel eens aan dingen die niet lukken. “Drie stappen vooruit en dan weer twee stappen achteruit, dat is gewoon hoe het werkt. Hoe meer zaadjes je plant, hoe meer keuzes je hebt voor de volgende stap. Ik krijg er vrede van. Ik ben zo egoïstisch dat ik vrede met mezelf wil hebben. Dat als ik klaar ben met mijn shift, mijn taak, of mijn project, ik kan uitademen en denken: ‘dat is gelukt’. Ik kijk geen tv, daar heb ik geen tijd voor. Wel lees ik veel en ik ben graag creatief bezig. Zeven dagen per week kook ik, zelfs in mijn slaap kook ik nog door. De dag begint voor mij om kwart over vier. Om elf uur heb ik dan al een complete werkdag achter de rug. Dan begint de tweede, die duurt tot het einde van het service. De dag geeft je veel uren en kansen en jij kunt kiezen wat je met die uren doet.”

“Ik doe alleen dingen die ik leuk vind en ik push mijn team om dingen te doen die zij leuk vinden. Zo hebben we net een heel concept ontwikkeld voor drie outlets van een bekende hotelketen: het menu, het decor, de kleding. We zijn maar een klein bedrijf. Er is geen creative director of pr-functionaris. Er zijn geen middlemen. Dus moeten we heel goed kiezen waar we onze tijd aan besteden.”

Met haar restaurant Nur won ze de 'hidden gem award 2021’ van La Liste: een restaurant dat de moeite waard is om kilometers voor te reizen. “Dat is waarom ik blijf strijden. Ik wil vrouwen van elke leeftijd inspireren om hun dromen waar te maken, door te laten zien wat je allemaal kunt bereiken. En waarom? Dezelfde reden waarom ik heerlijke gerechten maak. Ik heb respect voor het land, voor de natuur, voor de dieren en de planten, voor de zee voor de bergen. Ik ben geen uitvinder, ik kom langs, verzamel de kennis die er al is en ga door met creëren. Gerechten maken die zodra je ze proeft en je ogen dicht doet, je aan iets herinneren.”

In maart komt het langverwachte nieuwe kookboek van Najat uit: Fez, simpel & funky food uit de medina.