Wijnhuis St. Martinus werkt samen met sommeliers en chefs voor blends op maat

Wijnmaker Stan Beurskens heeft naar eigen zeggen de leukste hobby ter wereld. Maar wie zijn verhaal kent, weet dat de wijnen van de oenoloog niet zomaar een leuk hobbyproject zijn. In Vijlen startte hij in 1995 wijnhuis St. Martinus, een van de eerste wijnhuizen in Nederland die rode wijn maakte. De wijnen van St. Martinus wonnen de afgelopen jaren internationale prijzen. We spraken Beurskens over zijn natuurlijke manier van werken en passie voor het product. 

Beurskens was 17 jaar oud toen hij voor het eerst een stap zette in het wijnmakersvak. Zijn vader had in 1988 in Vijlen in Zuid-Limburg een kleine wijngaard aangeplant om rode wijn te maken – witte vond hij niet lekker. Stan hielp zijn vader regelmatig in de wijngaard, maar kwam na een paar jaar voor een dilemma te staan toen zijn vader ziek werd en hij intensiever ging werken op het wijndomein van zijn ouders. 

Uitdaging in Zuid-Limburg

“Ik studeerde proceskunde in Wageningen en wilde de wijngaard wel onderhouden, al was de wijn niet zo heel erg goed. Na twee jaar ploeteren, klopte ik bij mijn professor aan bij wie ik mijn scriptie deed en vertelde hem dat ik eigenlijk oenologie wilde gaan studeren." Die opleiding was er niet in Nederland. Wat volgde was een studie aan de Universiteit van Stellenbosch in Zuid-Afrika en in het Duitse Geisenheim. Later werkte Beurskens om ervaring op te doen korte tijd bij wijnhuizen in Argentinië en Nieuw-Zeeland. "Tot ik in Chili een vaste baan kreeg aangeboden. Ik belde mijn moeder, zij zei: ‘Denk goed na over waar voor jou de uitdaging ligt.’ ‘s Avonds in bed lag ik daarover na te denken: ’Wat wil ik liever? Wijn maken in Chili of wijn maken in Limburg?' Drie dagen later ben ik teruggevlogen naar Nederland, om serieus werk te maken van het wijndomein dat mijn vader was gestart." 

Eenmaal terug in Nederland als jonge twintiger wist Beurskens meteen: “Ik wil wijn maken die mee kan doen op het wereldtoneel, maar daarvoor moet ik wel rekening houden met wat in Nederland mogelijk is. Je moet in Zuid-Limburg geen chardonnay willen laten groeien. Ik dacht: 'als ik dan in Nederland wijn ga maken, moet ik het ook écht anders doen'. Daarom heb ik gekozen voor rassen die hier in het klimaat en bij de bodem passen. Met St. Martinus maakt Beurskens tegenwoordig niet alleen maar rode wijnen, maar ook witte en mousserende wijnen. 

Samenwerkingen met chefs

Sinds 1995 is St. Martinus uitgegroeid tot een van de bekendste wijnhuizen in Nederland. Wijngaard St. Martinus beslaat maar liefst 28 hectare, verspreid over meerdere percelen in Zuid-Limburg. Beurskens produceert zijn wijnen exclusief voor het hogere segment horeca en creëert ook blends in samenwerking met sommeliers en chefs. Zo maakte hij bijvoorbeeld speciale blends voor sterrenzaken als Parkheuvel** en Da Vinci*. Ook werkt hij graag samen met ondernemers uit de regio, zo ontwikkelde hij voor Chateau St. Gerlach – dat op 20 minuten rijden ligt – een speciale wijn met de druiven uit zijn wijngaard en die van het chateau. Beurskens: “Dit werk kun je niet zonder passie doen. Ik wil mijn verhaal graag delen met anderen en vind het daarom belangrijk dat mijn wijnen geschonken worden door mensen die dat verhaal ook willen delen.”

Oog op de natuur

Beurskens vindt het belangrijk om wijn te maken, waarbij rekening wordt gehouden met de natuur en de bodem. “Ik was ooit met vrienden in Frankrijk op een wijngaard, waar de kinderen tussen de ranken aan het spelen waren. Ik kan me het gegil van de moeder nog voor de geest halen toen de spuitmachine langs reed. Op dat moment dacht ik; als we niet willen dat onze kinderen tussen het gif spelen, waarom vinden we het dan zelf wel oké om wijn van bespoten druiven te drinken?”

In de wijngaarden van St. Martinus wordt geen gebruik gemaakt van chemische bestrijdingsmiddelen. Door het gebruik van nieuwe rassen – 90% van de wijngaarden bestaat uit nieuwe rassen, zoals souvignier gris en cabernet cortis – hoeft minder gespoten te worden. Sinds 2014 runt Beurskens, naast de St. Martinus Wijngaard, zijn eigen wijnkenniscentrum. In het kenniscentrum wordt onderzoek gedaan naar nieuwe technieken om de wijnbouw in Nederland duurzamer te maken. Zo worden er nieuwe technieken en producten getest en onderzocht op hun werking voor de kwaliteit van de druiven. Ook maakt Beurskens gebruik van drones en geavanceerde machines. "Op die manier ben ik juist in staat om natuurvriendelijker te werken", zo stelt de wijnmaker. 

“Is de wijn van St. Martinus natuurwijn?”, vraag ik Beurskens. “Ja én nee", antwoordt hij. “Ik hou van natuurwijn. Het zijn de meest briljante wijnen van de wereld, maar het kunnen ook de slechtste wijnen van de wereld zijn. Bij het maken van natuurwijnen laat je de natuur zijn gang gaan. Na het plukken is het een kwestie van hopen. Alleen als de juiste natuurlijke gisten op de schil zitten, dan kan je een goede natuurwijn maken. Maar sommige jaren zitten ze er niet op. Wij werken zo natuurlijk mogelijk, maar voegen zelf gisten aan onze wijnen toe, om het proces te kunnen controleren en keer op keer de kwaliteit te garanderen.”