De uitdagingen zijn gigantisch. Coronaschulden, hoge energieprijs, recessie in aantocht, niet voldoende gekwalificeerde medewerkers, consumenten die toenemend de hand op de knip houden… Aan stoppen wil je niet denken. Je buffelt door, want de zaak is jouw kindje. Omdat zo velen in onze branche worstelen, is een dosis inspiratie en wat praktische tips en adviezen voor potentiële stoppers op zijn plaats.

“Zonder een nederlaag te voelen, kun je een overwinning niet vieren.”

1. Herkenbaar?

De volgende citaten tekende ik ooit op uit de mond van een horecaondernemer die er net op tijd de brui aan gaf. “Als ik het huis verliet, sliepen de kinderen nog. Kwam ik weer thuis, dan lagen ze al in bed. Op het sociale vlak laat je verdomd veel liggen. Zelfs mijn vrouw zag ik bijna niet. Mijn beleving als ondernemer was helemaal verdwenen. Ik wist niet meer of het maandag of zondag was. Ik kon echt geen klant meer zien. Het plezier in het vak was helemaal weg. Je moet plezier in je werk hebben. Als er geen plezier is, verkoop je minder.”

Herkenbaar? Start thinking and talking….

2. Voortdurend doodmoe?

Blijft er te weinig over onder de streep? Leef je privé al uit de kassa? Draai jij voortdurend op de laatste reserves in jouw lijf en je hoofd? Vertelt het stemmetje in jouw achterhoofd dat je doorbuffelt tegen beter weten in? Is het vechten tegen de bierkaai om jouw restaurant, hotel of ander horecabedrijf te redden? Dan kost dat elke werkdag opnieuw héél veel kracht en energie.

Eigenlijk kun je niet meer… Na sluitingstijd plof je uitgeput op bank of bed. Hoelang wil je nog zo doorgaan? Het gevolg is namelijk dat je onherroepelijk fouten gaat maken, dat je sneller geïrriteerd raakt… Je ondergraaft niet alleen je zaak nog verder, maar ook jouw gezondheid.

Een burn-out ligt sluimerend te wachten, en die verdwijnt niet vanzelf als je daar stoïcijns doorheen blijft buffelen...

3. Waarom neem je geen time-out?

Als je je herkent in de voorbeelden, is het misschien tijd om alles eens rustig op een rijtje te zetten. Trek je één of meer dagen terug, laat de zaak maar even aan de medewerkers over. Zie alles onder ogen, zakelijk én privé, en zet de boel vervolgens puntsgewijs op papier. Open alle ongeopende post of mails. Noteer alles. Maak alles overzichtelijk inzichtelijk. Nogmaals: zowel zakelijk als privé.

Wat is de trend in de cijfers die je ziet? Kom je er de verwachte moeilijke tijd mee door? Zijn er noodzakelijke investeringen op komst? Apparatuur die bijna aan zijn einde is? Hoe zit het met de leningen, de rekening-courant, het huurcontract, wat gebeurt er als je stopt met de verplichtingen aan de bierbrouwer of de grossier?

Heb je in privé getekend voor schulden of via een aparte rechtspersoon zoals een bv? Noteer alles zo compact en sec mogelijk en vergeet niks. Hak de boel vervolgens in behapbare stukjes, zet ze duidelijk en helder in kolommen onder en bij elkaar. Legt dit misschien allemaal teveel druk op je? Ben je bang dat je toch iets over het hoofd ziet? Betrek er dan iemand bij die je helemaal vertrouwt en laat hem of haar over je schouder meekijken. 

Zorg wel dat je tussendoor af en toe even ontspant. Hoewel het vooral kille zaken en feiten zijn die je inventariseert, kan het emotioneel een behoorlijke wissel op je trekken en allemaal gaan malen in je hoofd.

Toch is belangrijk dat je zelf de regie houdt, want jij bent de ondernemer die uiteindelijk zélf de knoop moet doorhakken.

4. Blijf je met privésores achter?

Mocht de zaak er ellendig voorstaan, dan is de verleiding levensgroot om herfinanciering te overwegen. Leningen in privé aan te gaan of eventuele (persoonlijke) reserves op te offeren: ondernemers in de problemen zien vaak nog wel kans ergens duur en riskant geld vandaan te toveren.

Herfinancieringen in een uitzichtloze zaak zijn het begin van het einde. Niet doen, want je duwt jezelf én jouw naasten nog dieper de sores in en maakt de toekomst privé nóg ongewisser.

Wat je wel moet doen is dit: exact inzichtelijk maken met welke privésores je blijft zitten als je een punt achter jouw bedrijf zou zetten. Trek, afhankelijk van je leeftijd, ook even de denkbeeldige en cijfermatige lijn door naar de tijd dat je met pensioen gaat. 

Een schrale ouwe dag is voor jezelf niet leuk, maar voor jouw naasten evenmin.

5. Heb je alles dubbel gecheckt?

Dubbelcheck of je niets over het hoofd hebt gezien bij het maken van jouw compacte overzicht. Ga voordat je onomkeerbare beslissingen neemt, rustig om tafel met iemand die je vertrouwt en die kennis van zaken heeft, maar vooral gedegen en geduldig is. Laat hem of haar zelfstandig tot een conclusie komen. Is de conclusie: je kunt beter stoppen voordat je móet stoppen?

Kun je dan (gewoon) stoppen of moet je zelf een faillissement aanvragen? In dat laatste geval: veel horecabedrijven zijn eenmanszaken met een privé-aansprakelijkheid. Kijk dus in geval van een zakelijk faillissement goed of je een persoonlijk faillissement kunt voorkomen. Dat trekt namelijk jarenlang een nog grotere wissel op jouw privésituatie dan alleen een zakelijk faillissement.

Voor onafhankelijk advies, kun je terecht bij de organisatie Ondernemersklankbord. Dat zijn (oud) ondernemers die voor een gering bedrag (nu zelfs gratis vanwege corona) met jou sparren.

Ondernemersklankbord claimt veel faillissementen te hebben voorkomen. Verwacht geen wonderen. Wel krijg je écht objectief advies van ervaren mensen uit het bedrijfsleven die met kennis van zaken én met rust en distantie kijken naar jouw situatie.

6. Wat zijn de gevolgen privé?

Of je nu stopt of doorgaat: zet de belangrijkste stappen die je moet zetten samen met een deskundige in een tijdlijn op een rijtje. Stop je? Schreeuw dat dan vooral niet meteen van de daken. Kies je momenten zorgvuldig.

Banken zijn er een ster in om precies dat te doen wat je niet wilt: horen ze dat je wilt stoppen, dan trekken ze onmiddellijk jouw krediet in. Het restbedrag wordt dan in één keer opeisbaar. Daar zit je niet op te wachten. Je wilt immers alles tot het einde toe zoveel mogelijk zelf in de vingers houden.

Zet verder goed op een rij hoe je nadat je gestopt bent de eerste maanden je leven financieel weer oppakt. Heb je wat achter de hand? Met het bedrijf, vallen immers ook jouw eventuele inkomsten weg.

Er zijn wel regelingen voor ondernemers (zoals BBZ en IOAZ voor 55-plussers) maar uitkeringen voor zelfstandigen zijn karig. Zorg dat je globaal zicht hebt op jouw privéfinanciën de eerste tijd nadat je je bedrijf hebt gestaakt. Kun je samen met jouw partner alle privélasten blijven betalen? 

7. Schaamte door nederlaag?

De conclusie kan natuurlijk zijn dat er toch voldoende grond is om jouw bedrijf voort te zetten. Neem je echter de beslissing om te stoppen, dan geeft dit in eerste instantie vaak een enorme opluchting. In tweede instantie kan een leegte je overvallen. Accepteer dat die er is, maar niet té lang. Op een goed moment moet je de leegte verjagen met nieuwe energie.

Schaamte omdat je gestopt of failliet bent? Schaamte is de domste emotie die er is. De emotie heeft alleen zin als er iemand is die je beschaamd hebt en die je dus excuses moet aanbieden. Als je niemand hebt beschaamd, hoef je je ook voor niemand te schamen.

Net als schaamte, ligt ook verbittering op de loer. Bij verbittering is het risico levensgroot dat je anderen, bijvoorbeeld de overheid en de banken, de schuld gaat geven van jouw situatie. Je schiet er niks mee op. Bovendien: verbittering staat jouw toekomst in de weg, want verbitterde mensen stoten af.

Vast en zeker ervaar je het verlies van jouw bedrijf als een persoonlijke nederlaag. Dat kan en mag, het is zelfs ook volkomen logisch. Maar met nederlagen is het simpel: zonder nederlagen te ervaren, kun je ook geen overwinningen vieren. Hoewel het vreemd klinkt: de moeilijke beslissing om je bedrijf te staken, kun je best beschouwen als een overwinning op jezelf. 

8. Nieuwe start vanuit je hart?

Als je lang elke dag hebt gesappeld om jezelf en jouw bedrijf staande te houden en dat uiteindelijk toch niet lukt, dan loop je de kans in de put te raken. Alles wordt grijs. Het is belangrijk om te blijven genieten, net zoals vroeger. Ga dingen doen die je altijd al wilde doen, maar waaraan je nooit toe kwam. Want ja, de zaak…

Begin met een schone lei als je er klaar voor bent en het dossier van jouw bedrijfsbeëindiging is afgesloten. Filosofeer wat vrijuit met familie en vrienden over wat je eigenlijk zou willen. Je kunt het geluk hebben dat er zomaar verrassende uitdagingen jouw pad kruisen. In elk geval: zoek een nieuwe start vanuit jouw hart…

Sterkte, veel succes en geluk!