Japan, Tokio. Voor foodies een bestemming die je een keer in je leven moet hebben aangedaan. Het eten is er zo verfijnd, kleurrijk en vers, de eetcultuur op zo’n hoog niveau, dat in dit land je niemand vreemd aankijkt als je een meloen voor 165 euro koopt.
In 2014 reizen we met een gezelschap foodies – georganiseerd door Arjan de Boer - naar de Japanse metropool met 35 miljoen inwoners. We kijken onze ogen uit. We worden ingezwaaid door medewerkers op het vliegveld als we taxiën naar de gate. We zien geen propje liggen op straat. De medewerkers van de winkel buigen naar de bezoekers als de deuren stipt om 10.00 uur opengaan.
En als je je camera laat liggen in de taxi, doet de taxichauffeur de allergrootste moeite om je hotel te achterhalen, de camera terug te brengen en voor deze geste beslist elke fooi te weigeren. Gastvrijheid en hoffelijkheid – met een prachtig woord omatenashi geheten - is diep ingesleten in de Japanse omgangsvormen. Dit begrip voor gastvrijheid is een voorbeeld voor hospitality wereldwijd. De Japanners anticiperen op de wensen van de gast om hem of haar gelukkig te maken – om de gast te vermaken met heel hun hart.
De buiging bij de begroeting, de herhaling van het woord ‘hai’ (ja) als teken dat de boodschap is begrepen, het respect dat betuigd wordt voor de senior, het lichte applaus als gebaar van dank voor de verleende dienst, het kleine geschenk als gebaar van waardering, de altijd aanwezige glimlach: omotenashi is de sublieme vorm van service. Het is geen wonder dat veel chefs een inspiratiereis maken naar dit land. Ingrediënten, texturen, smaken, technieken, vakmanschap, service: het is in het kwadraat aanwezig.
De groentejuwelier
Een van de meest bijzondere ontmoetingen die we hebben is bij een fruitjuwelier in Tokio: Takano Fruit Parlour. In Nederland zijn er wel groenteboeren die gekscherend fruitjuwelier worden genoemd, maar de Nederlandse collectie is ramsj vergeleken met wat er in de Japanse winkels ligt. We interviewen daar (Lukas Vlaar bedient de camera en ik het interview) een specialist die alles weet van meloenen. Kijk even naar deze video waarin hij respectvol uitlegt hoe de meloen groeit en bloeit. En na zijn college proef ik een meloen proef van 165 euro!
Frisdrank voor volwassenen
Als we met onze gids in het centrum van Tokio lopen – een lokale gids is echt noodzakelijk vanwege de taalbarrière – stuiten we bij toeval op een hele leuke winkel met limonade voor volwassenen. Op basis van azijn worden deze verfrissende drankjes voor je gemixt met soda of sojamelk. We maken er spontaan een video van. Als we deze video vertonen op onze Food Inspiration Days wordt dit concept opgepikt door een Nederlandse ondernemer. Hij gaat voor de Nederlandse markt zo’n drank ontwikkelen en als ik hem later tegenkom op een beurs, bedankt hij ons telkens uitvoerig voor het maken van deze video. Zo werkt het dus: wij zoeken de inspiratie op tijdens onze reizen, delen die met professionals en die maken onze wereld weer een beetje mooier en smakelijker.
Ontbijt met zeeslak
Als je in Tokio bent, breng je natuurlijk een bezoek aan de Tsukiji vismarkt. De markt zat honderden jaar in het centrum maar is recentelijk verplaatst naar een andere plek vanwege de torenhoge grondprijzen.
Een bezoek aan de vismarkt begint om 5 uur in de ochtend. En als je om half 8 ’s morgens weer buiten staat, ga je eten in een van de honderden visrestaurantjes die er zijn. Zo ook wij.
Chefs maken sushi klaar met vis die dezelfde dag aan land is gebracht. Hoe lekker ook, een gerechtje viel mij niet mee. En dat was de zeeslak op een bolletje rijst.
In de video zie je hoe de sushi-chef vlak voor het serveren nog even een tik geeft op de slak voordat hij de sushi voor me neerlegt. Ik zie twee sprieten van de slak opveren en dat is het moment dat de chef verordonneert: nu eten! In ons reisgezelschap zit bij elkaar opgeteld eeuwen smaakervaring, maar de meesten van ons moeten serieus hun best doen om deze superverse sushi naar binnen te werken en fatsoenlijk binnen te houden.