Wie weet nog wat duurzame vis is?

De consument hecht een steeds groter belang aan duurzaamheid. In verschillende opzichten is het wel duidelijk wat we kunnen doen. Serveer wat minder vlees, van betere kwaliteit. Koop chocolade en koffie met een erkend keurmerk, want anders betalen boeren de prijs. Boontjes en tomaten in januari kunnen eigenlijk niet; wacht tot het seizoen in Nederland begint. Bij vis, zo bleek afgelopen weken, ligt het vraagstuk wat ingewikkelder.

Foto door: Chantal Arnts

De stichtingen Noordzeevis in Scheveningen en Noordzeevis in IJmuiden pleiten voor minder beperkingen op visvangst in de Noordzee. Dat leidt tot minder voedselkilometers en maakt het makkelijker om ondergewaardeerde vissen op het menu te zetten, stellen ze. Tegelijkertijd zijn volgens de Viswijzer verschillende Noordzeevissen een ‘tweede keus’ of het best te ‘vermijden’. Recent onderzoek liet zien dat bij boomkorvisserij, geschikt voor de vangst van platvissen, net zo veel uitstoot komt kijken als bij de mondiale luchtvaart. Zo kwam er afgelopen weken meer nieuws naar buiten dat aanzet tot goed nadenken over visconsumptie.

MSC-keurmerk

Het televisieprogramma Keuringsdienst van Waarde vestigde de aandacht van het grote publiek op MSC-makreel. Het aandachtspunt was dat er zowel MSC-gecertificeerde als niet-MSC-gecertificeerde makreel te verkrijgen is. Het bleek dat de makreelvangst in 2019 zijn MSC-keurmerk verloor. De makreelstand is weliswaar groot genoeg, maar het ontbrak aan internationale afspraken over de vangst. Veel makreel die voor maart 2019 gevangen werd, werd grootschalig ingevroren. Zo is er nog steeds MSC-makreel te koop. Makreel die na maart 2019 gevangen werd, mag formeel echter niet het MSC-keurmerk dragen.

Ook skrei (of winterkabeljauw), dat in de winter op veel menu’s verschijnt, heeft een lastige status qua keurmerk. Tot april 2021 heeft Skrei een MSC-keurmerk, daarna niet meer. Met de stand van skrei zelf gaat het goed. Bij de vangst van skrei komt ook kabeljauw aan boord als bijvangst. Met kabeljauw gaat het al jaren minder goed, waardoor ook skrei niet meer MSC-gecertificeerd is. 

Informatievoorziening

Een onderzoek van Good Fish en de Consumentenbond, dat eind februari uitkwam, was pijnlijk voor de visbranche. Gebleken is dat voor 99% van de visspecialisten de informatievoorziening niet op orde is. Het is verplicht op het label te vermelden waar een vis vandaan komt, waar hij gevangen is en wat de wetenschappelijke naam is. Dit laatste om te voorkomen dat goedkope vissen worden verkocht als luxe product aan de nietsvermoedende klant. Bij een steekproef bleek dat veel verkoopmedewerkers ook mondeling niet de juiste informatie geven. Weliswaar ging het hier om de consumentenmarkt, maar het geeft aan dat duurzame vis in de breedte nog een lastig onderwerp is. 

Kweekvis

Kweekvis wordt gezien als een goede aanvulling op het aanbod van wilde vis. Een internationaal onderzoek concludeerde dat het in de afgelopen twintig jaar is uitgegroeid tot een mainstream deel van het voedselsysteem. Aquacultuur is veel efficiënter geworden, en heeft de potentie om een nuttige rol in het lokale ecosysteem te spelen. Dit kan echter alleen, als overheden en de industrie goede afspraken maken. Simon Bush, professor Environmental Policy aan Wageningen University & Research: “Het is tijd dat we de voordelen gaan zien en deze serieus gaan nemen, maar ook dat we goed toezicht houden en de sector duurzaam maken en houden.”