Door prijsstijgingen stagneert de bierconsumptie en kiest de consument voor andere bieren. Food Inspiration interviewde bierexperts Rick Kempen en Jet van de Griendt over de trends en het veranderende bierlandschap. 

“Je ziet nog steeds dat er nieuwsgierigheid is en dat het avonturisme leeft bij de genietende bierdrinker", vertelt Rick Kempen, bierambassadeur bij biergroothandelaar Bier&cO, en gediplomeerd biersommelier. "Maar ondanks die behoefte bij de consument, worden brouwers geremd door nieuwe maatregelen vanuit de overheid."

Sinds 1 januari 2024 is de heffing van accijns op bier gekoppeld aan het alcoholgehalte, waardoor met name de kleine craftbrouwers met unieke bieren de dupe zijn van deze nieuwe vorm van heffing. "Daardoor wordt het voor de kleine brouwerijen - die juist kleur en geur aan het bierlandschap geven - steeds moeilijker om hun creatieve werk te blijven doen."

Omdat de prijsverhoging wordt doorberekend aan de consument, stagneert de bierconsumptie. De zwaardere bieren lopen nu minder hard. Onbedoeld bijeffect van de accijnsheffing, is dat de consument kiest voor bieren met een lager alcoholprecentage en dat speciaalbieren meer worden gedronken als wijn. "Minder gieten, meer genieten”, zo vat Kempen het kort samen. 

"Door de accijnsverhoging wordt het voor de kleine brouwerijen - die juist kleur en geur aan het bierlandschap geven - steeds moeilijker om hun creatieve werk te blijven doen"

Accijnsverhoging
De accijns op alcoholhoudende drank ging begin dit jaar met 8,4% omhoog. Voorheen hing het tarief van de bieraccijns af van het extractgehalte van het bier, maar sinds 1 januari 2024 is de heffing van de accijns op bier gekoppeld aan het alcoholgehalte. Hoe hoger het alcoholgehalte, hoe hoger de accijns op het bier. Daardoor loopt het accijnstarief voor verschillende soorten brouwers sterk uiteen. 

Verbruiksbelasting op alcoholvij
Sinds 1 januari 2024 ging ook de verbruiksbelasting van alcoholvrije dranken sterk omhoog, van €8,83 per 100 liter naar €26,13 per 100 liter. Het gaat in dit geval om frisdranken, siropen vruchtensappen, maar ook op alcoholvrij bier. Door deze belastingverhoging worden minder alcoholvrije dranken verkocht. 

Lees ook: Vindt de consument door prijsstijgingen een pilsje nog betaalbaar?

Effect van verbruiksbelasting op alcoholvrij

Kempen: “Die verhoging van bijna 200% op de verbruiksbelasting, zorgt tevens voor een schandelijke verschraling in het bierlandschap. Hierdoor ontneem je ondernemers de kans om goede alcoholvrije alternatieven te bieden voor een betaalbare prijs. Dat terwijl juist steeds meer technische mogelijkheden op de markt komen, waardoor het voor kleinere brouwerijen mogelijk wordt om kwalitatief en smaaktechnisch goed alcoholvrij en alcoholarm bier te brouwen. Met name door de ontwikkeling van nieuwe gistsoorten en meer kennis over het pasteuriseren. Dat zorgt ervoor dat het aanbod bierstijlen binnen deze categorie steeds groter wordt. Maar door een stagnatie in vraag, wordt die bloei geremd.” 

Blijvende nieuwsgierigheid

Ondanks de stijgende prijzen, blijft de consument nieuwsgierig naar nieuwe bieren. Kempen: “Het aandeel van pils is nog steeds groot, maar wordt wel kleiner. De consument wil nog altijd graag geld uitgeven aan bier dat geen pils is. Op dat punt is er voor craftbrouwerijen een goed perspectief.” 

Consument is prijsbewuster

Jet van de Griendt - gediplomeerd biersommelier, brouwer en eigenaar van Big Bar Belly in Breda - ziet die verschuiving van zwaarder, naar lichtere bieren ook. “Wij openden onze horecazaak in de coronacrisis. Toen was de biertrend: hoe zwaarder en hoe langer barrel aged, hoe toffer. Dat is nu minder. De voorkeur gaat steeds meer uit naar bieren met een lager alcoholpercentage, maar ook de prijs van bier is een belangrijkere rol gaan spelen. Wij houden daar rekening mee in het aanbod. Dus we hebben altijd maar een of twee bieren met een uitschieter in de prijs."

Jet van de Griendt

Groei in zure bieren

Beide experts zien ook een trend op smaakgebied. Kempen: “Een jaar of negen geleden riepen ze al: na de hoprevolutie, komt de zuurrevolutie.” Van de Griendt: “Zure bieren zitten echt in de lift. Met name de pastry sours, een bier waaraan fruitaroma's zijn toegevoegd. Een mooi instapmodel naar het nog zuurdere bier.”

"Na de hoprevolutie, komt de zuurrevolutie"

Kempen: “Bitter is doorgaans de dominante smaak in bier en zuur in wijn. Die twee werelden zijn steeds iets meer naar elkaar aan het toegroeien. Ik denk dat de consument vanuit de wijnhoek daardoor makkelijker de overstap maakt naar bier.”

Lees ook: Sommelier Sem Beks van De Librije*** over trends in bier foodpairing »

Terugval op klassiekers

Door de komst van steeds meer craftbeers, zitten klassieke speciaalbieren - zoals een tripel of een weizen - prijstechnisch niet langer aan de bovenkant van de markt. De consument valt nu terug op deze oude bekenden. Kempen: “Deze klassiekers bewezen zich al jarenlang in kwaliteit en zitten nu in het middensegment. De combinatie van bewezen smaak, kwaliteit en relatieve betaalbaarheid, maakt dat deze categorie op z'n minst stabiel blijft. Maar ze kan in verhouding zeker ook nog groeien in aandeel." Van de Griendt ziet dat ook: “Wij hebben serieus veel speciaalbier en gasten willen nieuwe dingen blijven proeven, maar blijven ook trouw aan de klassiekers.”