Retailers en foodondernemers uit Nederland kunnen een hoop inspiratie opdoen bij hun Deense collega’s. Zo werken supermarkten in Denemarken veel met start-ups samen en liggen er producten van lokale foodservicepartijen in de schappen. Food Inspiration trok naar Kopenhagen en ging op retail-inspiratietour met Jennifer Westgeest, een gepassioneerde foodprofessional met veel ervaring in foodretail, en die ook al 7 jaar in Kopenhagen woont. Westgeest showde ons in de Kopenhaagse supermarkten 7 learnings voor Nederlandse retailers.
1. Omarm je local heroes
In Deense supermarkten zie je veel producten van start-ups en van Deense foodservicepartijen. Het verschil met Nederlandse supermarkten is dat start-ups of lokale producenten hier niet hoeven te voldoen aan minimale verkoopaantallen, waardoor ze langer de kans krijgen om zichzelf te bewijzen. De producten van lokale horecapartijen worden overigens in de winkels onder de naam van en met de branding van het restaurant aangeboden. Dit levert voor de horecazaken extra omzet en naamsbekendheid op en veel klanten vinden het leuk, doordat ze de producten van hun favoriete horecazaak ook in de supermarkt kunnen kopen voor thuisconsumptie.
Op deze manier zijn de producten van start-up The Protein Kitchen in de Deense 7- Eleven supermarkten opgenomen. Deze start-up produceert proteïnerijke producten zoals repenbars, salades en yoghurtjes. Ook ontbijtproducten van de Kopenhaagse papformule Grød zijn verkrijgbaar in de Deense supermarkt. Lees hier meer over Grød »
2. Alleen personeel tijdens piekuren
Personeel is duur, ook in Denemarken. Het Deense minimumloon is omgerekend zo'n €23,- per uur. Supermarkten zijn daarom erg kritisch op het inzetten van personeel. Vrijwel alle winkels hebben een zelfscan, waarbij klanten zelf hun boodschappen afrekenen. Bij veel supermarkten wordt kassapersoneel alleen ingezet tijdens de piekuren, tussen 16.00 en 18.00 uur.
3. Ontbijten bij de supermarkt
Denen ontbijten vaak buiten de deur met een pastry of een broodje kaas en een kop koffie. Deze halen ze veelvuldig bij ambachtelijke bakkerijen, maar een dergelijk ontbijt scoren bij de supermarkt is vaak sneller en goedkoper. Veel supermarkten spelen hier op in met een eigen bakery- formules bij de ingang van de winkel.
4. Strippenkaarten
Veel Deense bakery- en koffieconcepten, ook in supermarktformules, werken met strippenkaarten. Het werkt volgens het ouderwetse prepay-systeem, waarbij je vooraf. Je betaalt hierbij vooraf voor bijvoorbeeld 9 koffie en krijgt een strippenkaart met een tegoed voor 10 koppen koffie. Slim van de retailer, want op die manier heeft die op voorhand de omzet al binnen. En handig voor de klant, want die krijgt korting.
5. No waste-maaltijden
Vaak liggen er bij de ingang van Deense supermarkten kant-en-klaar-maaltijden voor gasten die haast hebben en snel een gezonde maaltijd willen scoren. Deze maaltijden worden veelal vers in de winkel gemaakt, met producten uit de winkel, waaronder producten die tegen de houdbaarheidsdatum zitten en anders weggegooid zouden worden.
6. No waste-producten
Naast de no waste kant-en-klaar-maaltijden, hebben veel Deense supermarkten ook een apart no waste-schap waar producten liggen die tegen de houdbaarheidsdatum zitten. Klanten krijgen korting op deze producten en de supermarkt gaat hiermee voedselverspilling tegen.
7. Bio-promo op dinsdag en donderdag
De dinsdag en de donderdag zijn voor Deense supermarkten relatief rustige dagen. Zij proberen die dagen extra klanten te trekken en een bijdrage te leveren aan de promotie van biologische producten door op deze dagen het bio-assortiment aan te bieden met 15% korting. Het levert op dergelijke rustige momenten extra klanten op die graag biologisch eten.
Een aantal insights over de Deense eet- en leefcultuur:
-
Denen eten en leven over het algemeen gezond. Lokaal en gezond eten is de norm.
-
De Deense overheid houdt de groei van grote internationale fastfoodketens actief tegen. Er zijn in Kopenhagen dan ook veel minder vestigingen van bijvoorbeeld McDonald’s en Burger King dan in andere Europese steden.
-
De overheid stimuleert door middel van subsidies en campagnes het eten van biologische en plantaardige producten.
-
Deense kinderen nemen vaak rauwe groenten mee naar school als snack voor tussendoor.
-
In het najaar van 2025 komt er een pilot met gratis, gezonde schoolmaaltijden voor kinderen.
-
Op veel kantoren is de lunch voor medewerkers gratis. Deze is meestal plantaardig.
-
Fruit is op de meeste werkplekken gratis beschikbaar.
-
‘s Avonds eet men thuis vaak makkelijk met bijvoorbeeld een salade met roggebrood.
-
Denen zien vleesvervangers als een ‘nepproduct’. Die eten ze dus bijna niet. Het aanbod van vleesvervangers is in de supermarkt ook zeer beperkt.
-
In de horeca zie je ook vrijwel geen vegavarianten van vleesgerechten op de kaart staan.
-
Het leven in Denemarken is duur. Alles is goed geregeld door de overheid, maar daar hangt wel een prijskaartje aan. Denen betalen veel belasting en houden dus minder besteedbaar inkomen over om van te leven.
-
Een uitzondering op het gezonde eetpatroon van de Denen vindt plaats op vrijdagmiddag. Kinderen zijn dan om 13.00 uur uit en veel ouders stoppen rond het middaguur met werken. Ze gaan dan met de kinderen naar de winkel om snoep te kopen. Het idee is: na een week van werken en gezond eten en leven, wordt op vrijdagmiddag het weekend gevierd. 'Slik fredag', wordt deze traditie ook wel genoemd, 'snoep vrijdag'. Deze traditie is zo in de Deense cultuur verankerd, dat in de meeste supermarkten grote snoepdispensers hangen waar kinderen op vrijdagmiddag hun favoriete snoepjes kunnen tappen.
Lees hier meer over de eet- en leefstijl van Denen »
Het Deense retaillandschap
Het retaillandschap in Denemarken is anders georganiseerd dan in Nederland. Vrijwel alle Deense supermarktketens hebben een high service-formule die inspeelt op gemak en convenience én een discountformule met scherpe prijzen. Circa 50% van alle supermarkten in Denemarken is zo’n discountformule. Vaak wordt door de retailers met deze discounters het meeste geld verdiend.
De belangrijkste Deense retailers:
-
De Deense Salling Group heeft verschillende supermarktketens, warenhuizen en speelgoedwinkels in portefeuille, waaronder 108 Føtex-supermarkten, 19 Bilka-hypermarkten en 550 discountwinkels onder de naam Netto. Ook is de groep de eigenaar van de 19 Starbucks-vestigingen in Denemarken.
-
Coop was de eigenaar van Irma, een winkelketen die werd gezien als dé supermarkt van de Denen. Het iconische logo is alom bekend: een meisje in een blauw jurkje met een boodschappenmandje in haar hand. In 2023 sloot Coop de winkels onder de Irma-formule en bouwde de winkels om tot SuperBrugsen supermarkten of tot de discountformule Coop 365. Nog steeds zijn veel Denen verbolgen over het feit dat Irma niet meer bestaat.
-
In april 2025 opent een nieuwe retailformule, onder de naam Alma, waar veel van wordt verwacht. In de volksmond wordt de formule nu al ‘de nieuwe Irma’ genoemd. Er wordt gestart met twee locaties in Kopenhagen.
-
De Dagrofa food group heeft diverse retailformules en levert ook aan foodservice. Onder het merk vallen onder andere de formules Meny, SPAR en de to go-formule Min Købmand.
-
REITAN AS, voorheen bekend als Reitangruppen, komt uit Noorwegen. De groep zit onder andere achter de succesvolle keten Rema 1000. Daarnaast is REITAN AS in Denemarken eigenaar van 7-Eleven. Deze Deense variant is heel anders dan de Amerikaanse winkels van 7-Eleven, waar de keten oorspronkelijk vandaan komt. Bij de Deense winkels is veel ruimte voor producten van start-ups en van lokale foodservicepartijen.
Dit artikel kwam tot stand met behulp van Jennifer Westgeest, een gepassioneerde foodprofessional met veel ervaring in foodretail en category development die al bijna zeven jaar vanuit Kopenhagen opereert.