Bonen battle: duurzaam lupine strijdt met soja

Lupine was altijd al in Nederland, maar raakte in vergetelheid. Dat terwijl deze eiwitrijke krachtpatser duurzaam is, stikstof bindt en op eigen bodem groeit. Lupine zou de wereld een beetje beter kunnen maken en daarom gaat deze kleine peulvrucht de strijd aan met de sojaboon. Maar veel mensen moeten eerst nog Googlen wat het is.

Samen met lupine-teler André Jurrius van Ekoboerderij de Lingehof in Randwijk richtte Marieke Laméris het platform ‘Lekker Lupine’ op om de peulvrucht weer onder de aandacht te brengen. “De boon was volledig vergeten en daardoor totaal onbekend in Nederland", vertelt Laméris tijdens de themadag waar op 30 juni onderzoekers, verwerkers en detailhandel samenkwamen om kennis te delen over lupine. 

Duurzaam en lokaal alternatief voor soja

De lupineboon vormt een duurzaam en lokaal teelbaar alternatief voor soja, vanwege het hoge olie- en eiwitgehalte. Ook blijkt uit diverse onderzoeken dat de peulvrucht het risico op hart- en vaatziekten verkleint. Lupine kan goed in het Nederlandse klimaat geteeld worden. Als vlinderbloemige is het gewas ook interessant voor een gezondere bodem. Het versterkt de biodiversiteit van de bodem en bindt stikstof. Aan de wortel van deze vlinderbloemige plant zitten namelijk kleine wortelknolletjes die het beste kunnen worden omschreven als mini-stikstoffabriekjes. In die knolleltjes zit de rhizobium-bacterie die stikstof uit de lucht haalt en dit afgeeft aan de plant. In ruil hiervoor levert de plant voedingsstoffen. 

6 insights over de lupineboon door SVH Meesterkok Angélique Schmeinck»

Lupine op het bord

Ondanks dit mooie cv, ligt de boon nog op weinig borden in Nederland. Dat is anders in Zuid-Amerika. Daar wordt de boon verkocht als snack, gegeten als bijgerecht en geserveerd in salades. De boon met een eiwitpercentage van zo’n dertig procent, is in gemalen vorm een goede basis voor burgers, taarten, energierepen, mayo’s en spreads. 

Comeback

Hoe komt het dan dat niet direct alle deuren opengaan voor deze boon? “We komen van ver”, reageert Laméris. Lupine verdween vrijwel volledig van de Nederlandse akkers als gevolg van het internationale handelsakkoord, het Blair House-akkoord. Daardoor werd het goedkoper om de opbrengst van eiwitrijke gewassen uit het buitenland te importeren. 

Maar door het huidige voedselvraagstuk - van minder vlees eten en meer plantaardig - maakt de teelt van eiwitrijke gewassen op Nederlandse bodem nu een comeback. Om op te kunnen schalen, zijn er nog uitdagingen. “Het gaat om een heel systeem: dat begint bij de veredelaars en boeren die nog niet alles hebben uitgedokterd over de teelt, tot de stap naar het maken van goede producten met lupine en het op de markt brengen hiervan. “Maar met samenwerkingen kunnen we hiervoor zorgen. Een brede groep is ermee aan de slag.”

Food Inspiration schreef over hoe je 'Nederland op het bord' serveert»

Droom over import-stop

Onder het mom van een betere wereld begint bij jezelf, startte André Jurrius al in 2008 met de teelt van lupine. Mondjesmaat volgen meer boeren zijn voorbeeld met dit gewas. Jurrius’ droom is dat de import van de sojaboon vanuit Zuid-Amerika daardoor niet meer nodig is. “Door streekproducten te eten verminderen we immers de CO2-uitstoot. Maar vervolgens moeten boeren de producten van eigen bodem wel in de schappen krijgen.” Een droom die alleen kan worden gerealiseerd door samen te werken, zo vervolgt Jurrius. “Als we met z’n allen de schouders eronder zetten, dan kunnen we in Europa genoeg plantaardige eiwitten telen en hebben we Zuid-Amerika niet meer nodig.” In die ambitie krijgen lupine-strijders Jurrius en Laméris steun vanuit de Europese Unie, die minder afhankelijk wil worden van de import van eiwitrijke gewassen als soja, kikkererwten en kidneybonen. 

Om lupine in de spotlights te zetten grijpt Laméris ieder relevant podium om te vertellen over de vlinderbloemige plant. “Overal waar ik kom en in gesprek ga over het voedselvraagstuk, vinden mensen lupine interessant. Maar ook ik had er tot drie jaar geleden nog nooit over gehoord. Nu komen we in de fase dat mensen het product ook willen proeven. Dus we moeten de markt op en daar zijn we nu heel hard mee bezig.”