In de wereld van de topgastronomie zijn vrouwen in de minderheid. Diversiteit en gelijkheid zijn al langer een thema, maar toch lijkt seksisme in de branche hardnekkig. Deze week waren 70 Britse vrouwelijke chefs het beu: ze schreven een open brief naar dagblad The Telegraph, waarin ze het seksisme en de ongelijkheid binnen de sector veroordelen.

De brief, die de afgelopen dagen veel aandacht kreeg in de internationale media, was een reactie op een interview met celebrity chef Jason Atherton dat deze week werd gepubliceerd door The Times. Hierin ontkende de eigenaar van 16 restaurants ooit getuige te zijn geweest van seksisme in de keuken. De 70 vrouwen waren ontzet door dit statement. "Het is niet omdat je iets niet hebt ervaren, dat het niet bestaat.” Het statement Atherton voelt voor de briefschrijvers als een ontkenning van een groot systematisch probleem. van In de brief wordt benadrukt dat 'seksisme het potentieel en de bijdragen van ontelbare getalenteerde vrouwen in de keuken vermindert'.

Seksisme ontkend

De actie werd gestart onder leiding van chefs Sally Abé van restaurant The Pem en Dara Klein van restaurant Tiella. Anderhalf jaar geleden startten de twee een WhatsApp-groep om gesprekken tussen vrouwelijke chefs te vergemakkelijken. “Toen ik het artikel deelde met de groep, raakte het echt een gevoelige snaar”, meldt Abé aan The Telegraph. 

Lees ook: Bij chef Asma Khan van Darjeeling Express werken alleen maar vrouwen in de keuken »

De verontwaardiging volgde kort na een eerdere irritatie in de groep rondom de Michelin-uitreiking in Engeland, begin februari. Tijdens de ceremonie werden vrouwelijke chefs geprezen, maar het feit dat slechts één vrouw een Michelinster kreeg, leidde bij de leden van de groep tot verontwaardiging. Abé: “Het is beledigend en pijnlijk. Het is moeilijk om je uit te spreken omdat er veel machtige mannelijke chefs zijn. Maar nu zijn er gelukkig 70 vrouwen in deze WhatsApp-groep die allemaal boos en geïrriteerd zijn over wat Atherton heeft gezegd. Dit voelt in zekere zin als onze #MeToo-beweging,” stelt ze in de Britse krant.

Naast de open brief heeft de collectieve boosheid van de groep veel vrouwen aangemoedigd om hun traumatische ervaringen op de werkvloer met elkaar te delen – waarvan velen betrekking hebben op ernstige seksuele intimidatie.

Hoe zit het in Nederland?

Food Inspiration’s columnist Sheila Struyck spreekt zich al jaren uit voor diversiteit en gelijke kansen binnen de gastronomie. Ook schreef ze een serie over Nederlandse vrouwelijke chefs. Wat haar destijds opviel: veel van hen verlieten de traditionele restaurantkeuken en zetten hun carrière binnen food op een andere manier voort, als influencer of in de duurzame (plant-forward) keukens

Struyck vindt het ‘goed nieuws’ dat 70 vrouwen in Engeland zijn opgestaan tegen seksisme op de werkvloer. “Hoe verdrietig het onderwerp ook is, tegelijkertijd is het ook mooi om te zien dat de groep vrouwelijke chefs daar nu groot genoeg is en zich krachtig genoeg voelt om zich tegen onrecht uit te spreken. In Nederland is er – voor zover ik weet – nog geen WhatsApp-groep met vrouwelijke chefs.”

Struyck weet niet in welke mate seksueel grensoverschrijdend gedrag een rol speelt in Nederlandse keukens, maar zegt: “Als we naar de percentages van vrouwen in de keuken kijken, is er wel sprake van een grote discrepantie. Seksisme gaat niet alleen over overschrijdend gedrag. In Nederland valt er nog veel te winnen op het gebied van gelijkheid.”

Lees ook: Hoe cheffen vrouwen het in de keuken?

Dat stellen ook de 70 Britse vrouwelijke chefs die de brief ondertekenden. Volgens hen gaat het niet alleen om seksueel grensoverschrijdend gedrag, maar ook om carrièremogelijkheden en zichtbaarheid. Volgens de briefschrijvers worden mannen in de keuken nog steeds eerder naar voren geschoven en vaker in de spotlights gezet dan vrouwen.

Struyck vindt dat representatie en zichtbaarheid problemen zijn die we moeten oplossen. “Je ziet daar ook langzaam een verschuiving in ontstaan. De vrouwen van de brief zijn verontwaardigd dat Michelin hen wel prijst, maar geen sterren toekent. Tegelijkertijd is Michelin wel degelijk bezig met meer zichtbaarheid rondom vrouwen in de keuken, wat weer kan leiden tot betere carrièremogelijkheden en een eventuele ster. Zo startte de gids in Frankrijk een podcast rondom dit onderwerp. Het is een eerste stap.”

Seksisme is volgens Struyck niet alleen een probleem dat vrouwen aangaat. “Als je kijkt naar de krapte op de arbeidsmarkt, is iedereen erbij gebaat dat vrouwen zich meer welkom voelen in de keuken.”