Door 
Het jaar is rond en dat vraagt om een terugblik. Welke foodhypes zagen we in 2023 voorbij komen en welke zullen evolueren naar een trend? Food Inspiration zet ze op een rijtje en maakt een hype-jaarverslag.
Januari: Not-wines
Not-wines zijn alcoholvrije dranken. Ze doen qua smaak en body denken aan wijn, alleen zijn ze op een andere manier geproduceerd. Waar non-alcoholische wijnen in feite gedealcoholiseerde wijnen zijn, worden not-wines opgebouwd op basis van onder andere druivensap, gedroogd fruit, kruiden, groentesappen en extracten. Sommige sparkling teas vallen in de categorie. Het is een categorie die groeiende is en waar veel interessante mogelijkheden liggen voor sommeliers en restaurateurs.
Ron Gastrobar* van Ron Blaauw, lanceerde als eerste restaurant in Nederland in oktober een aparte, compleet alcoholvrije (wijn)kaart. Op deze kaart staan twintig alternatieven zonder alcohol, waaronder rode, witte en rosé wijnen, maar ook kombucha’s en sparkling tea’s en not-wines.
Februari: Kweekvleesboerderij
Stichting RESPECTfarms startte in 2023 met onderzoek naar de vraag of het haalbaar is om boeren rechtstreeks te betrekken bij vleeskweek. Het uiteindelijke doel van de stichting die zich inzet voor de toepassing van meer technologie in de landbouw: het openen van ‘s werelds eerste kweekvleesboerderij.
De stichting wordt ondersteund door onder meer de Maastrichtse kweekvlees start-up Mosa Meat. De organisatie verwacht anderhalf jaar nodig te hebben om de plannen voor de eerste kweekvleesboerderij gereed te hebben. De benodigde € 900.000 is inmiddels toegezegd door verschillende partijen.
Maart: Crompouce
2023 was het jaar van de crompouce. Influencer Sophie Ousri plaatste in maart een TikTok-bericht over de crompouce van Bakkerij van Maanen. De video is inmiddels ruim 45.000 keer bekeken. Bakkerijen, producenten en supermarkten door heel Nederland lanceerden hun eigen versie van de crompouce. In november kondigde Bakkertje Bakery aan dat zij al in 2020 de merknaam én het productmodel van de crompuce officieel registreerden. De ondernemer wil actie ondernemen tegen partijen die de merknaam zonder licentie gebruiken. Bakkerij van Maanen opent in diezelfde maand een speciale pop-up – met licentie – onder de naam House of Crompouce. Veel bakkerijen en supermarkten gebruiken inmiddels een andere naam voor het product.
Lees hier ook onze update van de hype rondom de crompouce »
April: Crunchy kip
In de wereld van crunchy kipsnacks liepen McDonald’s en KFC ver voor de muziek uit. Ze zijn de pioniers van de dikkere kipkorst. In de fastfoodsector is die crunchy kip inmiddels uitgegroeid tot de grootste snackhit van de laatste jaren. Niet alleen Amerikaanse fastfoodketens doen er goede zaken mee, ook onze eigen cafetaria’s. Krokante kip in allerlei soorten en maten, van strips en nuggets tot bouten en burgers, zijn de belangrijkste nieuwe snacks in de branche.
Buckets met krokante kip zijn ook zeer in trek als deliveryproduct. Niet alleen voor het avondeten, maar ook op eetmomenten tussendoor. Zo is de zondagochtendbucket (‘hangover kip’) een fenomeen op zich. Ook plantaardige kipvarianten kraken mee in de crunchy en crispy kiptrend.
Lees hier meer over ons online bestelgedrag »
Mei: Boter
Boter was in Nederland lang een ondergeschoven kindje. Supermarkten staan vooral vol met margarines die goed smeerbaar en goed voor je cholesterol zijn. Voor ambachtelijke boter moet je moeite doen, ook groothandels hadden tot voor kort vaak maar een beperkt assortiment. Opvallend was dat boter – als item om te serveren – in 2023 in de horeca steeds populairder werd. Zo stond brood met boter vaker als losse gang vermeld op de menukaart van restobars, hippe bistro’s en chique restaurants. En vaak ging het niet om zomaar boter. Nee, chefs serveren het product het liefst opgeklopt, gebruind of gekruid, bijvoorbeeld met daslook of andere seizoenskruiden.
Lees meer over trends rondom boter, kaas en eieren »
Juni: Voedselbos
In 2023 kwam er binnen de sector van eten en drinken nog meer aandacht voor duurzaamheid en lokale producenten. Steeds meer chefs en ondernemers werken samen met beheerders van voedselbossen. Denk bijvoorbeeld aan Emile van der Staak, Bas van Kranen maar ook hotel Michelberger in Berlijn werkt met producten uit eigen voedselbos.
Het grootste voedselbos van Nederland is te vinden in gemeente Meierijstad. Groen Ontwikkelfonds Brabant verpacht in Schijndel zo’n 20 hectare grond aan Voedselbosbouw Nederland. Hun doel is om aan te tonen dat een voedselbos niet alleen goed is voor de natuur, maar dat er ook geld aan verdiend kan worden.
Juli: Plasticban
Wellicht geen echte hype, maar wel een belangrijke transitie. En een woord dat horecaondernemers in de greep hield dit jaar: de plasticban. Per 1 juli werd het voor ondernemers verplicht om bij afhaklen en bezorgen kosten in rekening te brengen. Plastic bakjes en bekers mogen niet meer gratis meegeven aan klanten, ook niet als ze gemaakt zijn van zogenaamd bioplastic.
Lees meer over de nieuwe SUP-regels »
Augustus: Vegan softijs
Onder veel Gen-Z’ers en randstedelingen is koemelk al een paar jaar passé. In plaats daarvan wordt door velen van hen havermelk gedronken. In augustus lanceerde havermelkproducent Oatly een nieuwe product op het gebied van haver, namelijk havermelk softijs. Gedurende de zomer konden liefhebbers terecht bij een speciale pop-up in Amsterdam waar het softijs verkocht werd. Voor de smaken werden samenwerkingen aangegaan met lokale ondernemers en chefs zoals de chefs van Oficina en Stach.
September: Zeewier
Wakame, nori en kombu zijn zeewieren die regelmatig gebruikt worden in de keukens van Japanse of Chinese restaurants. Toch zijn er veel meer varianten van eetbaar zeewier, ook van Nederlandse bodem – of beter gezegd: afkomstig uit Nederlandse wateren. Steeds meer chefs experimenteren met Nederlands wier. Zo ook Edwin Vinke van het Zeeuwse restaurant De Kromme Watergang**. Vinke: “Ik kreeg weleens wat pluksels van een Zeeuwse zeewiersnijder. Daar ben ik mee gaan experimenteren. Inmiddels zijn wieren een essentieel ingrediënt voor mijn keuken geworden”, aldus de tweesterrenchef uit Zeeland.
Oktober: AI-restaurant
Het Eindhovense restaurant Bunkr opende in oktober als het eerste AI-gestuurde restaurant ter wereld. In tijden van structureel personeelstekort en met digitale mogelijkheden te over, willen de ondernemers achter Bunkr laten zien wat er mogelijk is op het snijvlak van technologie en gastronomie. Het werkt als volgt: je downloadt van tevoren de Bunkr-app. In die app maak je je reservering. Nadat die reservering is bevestigd, vind je in de app een QR-code waarmee je kunt inchecken op het moment dat je het restaurant binnenkomt. Zodra je incheckt, wordt in het restaurantgedeelte jouw tafel uitgelicht, en neem je daaraan plaats. Eenmaal plaatsgenomen ga je in de app in gesprek met een chatbot over jouw eetwensen en voorkeuren. Het systeem van de chatbot werkt zoals ChatGPT, en geeft op basis van jouw gegevens en de gerechten op de menukaart een advies.
Food Inspiration ging langs bij Bunkr, lees meer over deze ervaring »
November: Hybride vlees
We weten dat het eten van dierlijke producten impact heeft op onze aarde. Toch willen veel consumenten af en toe nog genieten van een stukje vlees. Dit jaar braken de hybride menu’s en producten door. Denk aan menu’s met groente in de hoofdrol en vlees als supplement. Of producten waarbij een deel van het vlees is vervangen door groenten. Robert Kranenborg ontwikkelde bijvoorbeeld de hybride Kranenburger, van 50% vlees en 50% champignons. En bij de Trendtable die we onlangs vanuit Food Inspiration organiseerden, serveerden we een hybride slavink, waarbij 18% van het varkensgehakt werd vervangen door rode biet. Daarmee bespaarden we 3,6 kilogram CO2 per slavink, zo berekende PS in Foodservice voor ons.
Lees hier meer over de hybride slavinken tijdens Food Inspiration's Trendtable »
December: Pre-made cocktails
Voorgemixte drankjes in blik of fles hadden lang een slechte reputatie. Daar kwam in 2023 verandering in. Steeds meer consumenten zijn sinds corona opzoek naar convenience voor thuis. Zowel nieuwe spelers als grote drankproducenten hebben hun portfolio rondom pre-made cocktails de afgelopen jaren flink uitgebreid. Zo bracht William Grant & Sons in 2021 vier ready-to-drink cocktails op de markt; een Gin Martini, een Manhattan, een Old Fashioned en een Cosmopolitan uit kleine flessen. Maar ook kleinere bedrijven zetten de afgelopen tijd sterke merken in de markt rondom pre-made. Zo is er het Rotterdamse Williams Cocktails dat drankjes verkoopt uit kleurrijke blikken.
