3 vergeten granen en gewassen

Er bestaan wereldwijd vele soorten granen. Toch eten we er in Nederland maar een stuk of 4. Dat is zonde van de biodiversiteit in het voedselsysteem, bovendien is al regelmatig bewezen dat een divers eetpatroon – bestaande uit verschillende soorten gewassen – gezond is. 3 soorten granen en gewassen die we in Nederland nog niet zo goed kennen maar waar veel van wordt verwacht de komende jaren vanwege hun goede kenmerken zijn: fonio, sorghum en huttentut.

1. Fonio

Fonio komt oorspronkelijk uit West-Afrika. Het oergraan heeft alle kenmerken van een superfood: het is voedzaam, rijk aan eiwitten, vezels, vitaminen en mineralen en is glutenvrij. Het graan groeit snel en is bestand tegen een droog savanneklimaat. Het gewas is binnen zes tot acht weken oogstrijp en heeft nauwelijks water nodig. Een futureproof gewas dus, wat belangrijk is met het oog op de klimaatproblematiek, voedselonzekerheid en de groeiende wereldbevolking.

In de Verenigde Staten is fonio bijna net zo bekend als quinoa. In Nederland kennen we het nog amper. Al komt daar langzaam verandering in, zeker als het aan Solange Domaye ligt. Deze dame komt oorspronkelijk uit Tsjaad, een land in Centraal-Afrika. Sinds 2000 woont ze in Nederland. Vanuit haar bedrijf Symfonio importeert ze biologische fonio uit Burkinao Faso en verkoopt die op de Nederlandse markt. Met Symfonio richt ze zich voornamelijk op de cateringsector, waar duurzaamheid, diversiteit en gezondheid belangrijke speerpunten zijn.

Fonio kun je onder andere eten met geroosterde groentes, in een salade of als rijstvervanger, bijvoorbeeld in een pokébowl.

Lees hier meer over fonio »

2. Sorghum

Sorghum – ook wel kafferkoren genoemd – is een smakelijke, voedzame graansoort. De graankorrel bevat veel vezels en eiwitten en is van nature glutenvrij. Het is familie van gierst, wordt al achtduizend jaar verbouwd, vooral op relatief voedselarme gronden en is een van de oudste granen ter wereld. Wereldwijd staat sorghum in de top vijf van meest verbouwde graangewassen. Het is een multifunctioneel graan: het wordt geteeld voor menselijke consumptie, veevoer en biobased toepassingen zoals bouwmaterialen en brandstof.

Amerika is met afstand de grootste sorghumproducent ter wereld. Verreweg het grootste deel wordt verwerkt tot veevoer. In Noord-Europa – en zeker ook in Nederland – is sorghum nog onbekend. Maar daar probeert de Rotterdamse start-up Springtail verandering in te brengen. Het bedrijf ontwikkelt eerlijke verdienmodellen en transparante waardeketens voor ‘onbekende’ ingrediënten die helpen om de bodem te herstellen. Het bedrijf heeft de ambitie om in ons land de bekendheid van sorghum te vergroten, afzetmarkt te creëren en productontwikkeling te stimuleren.

Sorghum kun je in gerechten verwerken zoals je rijst of quinoa gebruikt in warme maaltijden. Ook kun je sorghum poffen, waarna je de ‘popcorn’ kunt eten bij het ontbijt of als tussendoortje. Ook kun je er, al dan niet in combinatie met andere granen, cakes, koeken, pannenkoeken of broden van maken.

Lees hier meer over sorghum »

3. Huttentut

Huttentut is een geelbloemig oergewas uit eigen land, dat goed is voor de bevordering van de biodiversiteit. De Camelina Sativa (huttentut) behoort tot de kruisbloemenfamilie. Omdat de bloemen veel nectar bevatten, is de plant goed voor de biodiversiteit en trekt het veel wilde bijen en andere bestuivers aan.

Huttentut werd 2000 tot 3000 jaar geleden al in Nederland verbouwd en is daarmee een van onze oudste cultuurgewassen. In de jaren dertig van de vorige eeuw verdween de huttentut uit de Nederlandse landbouw, totdat deze ongeveer vijf jaar geleden weer werd geïntroduceerd op kleinschalige boerderijen. Uit de zaden kan olie worden geperst, die ook wel 'Nederlandse olijfolie' wordt genoemd. Onder andere boerderij De Buytenhof, gevestigd in Rhoon, vlakbij Rotterdam, is producent van huttentutolie. 

Lees hier meer over huttentut »