De horeca drijft op koffie en pils. Dat is van oudsher het adagium. Met koffie gaat het nog alleszins redelijk. Maar pils lijkt van hardloper langzamerhand een afhaker te worden. Hoewel brancheorganisatie Nederlandse Brouwers met de vinger wijst naar conjuncturele oorzaken als kostenstijgingen, een slechte zomer en hogere accijnzen, lijkt sprake van een structurele ontwikkeling.

De keuze aan dranken, zowel alcoholisch als non-alcoholisch, verbreedde zich de afgelopen kwart eeuw enorm. Waar voor het jaar 2000 sprake was van vrijwel een status quo op de fris- en alcoholmarkt, schudden vooral kleine ambachtelijke producenten, van biologische sappenmakers tot kombucha-fermenteerders, de drankenmarkt op.

Eigentijdse dranken

Oudere generaties voor wie pils de vanzelfsprekende eerste alcoholische keuze is of was, worden verdrongen door jongere generaties die kunnen kiezen uit een keur aan eigentijdse dranken. Daarnaast daalt zowel het aantal alcoholdrinkers als de hoeveelheid alcohol die geconsumeerd wordt door mensen die wél alcoholische dranken consumeren. Met name jongeren vanuit gezondheidsoverwegingen tegenwoordig vaker voor minder alcohol, minder bittere smaken en minder calorieën en stappen daardoor over naar andere drankjes.

Lees ook: Door prijsstijgingen kiest de consument voor andere bieren »

Beyond beer

Een segment om in de gaten te houden in de biercategorie is het segment dat ook wel beyond beer wordt genoemd. In deze categorie vallen onder andere rosé bieren en hard seltzers.

De trend van hard seltzers is overgewaaid uit Amerika. In de Verenigde Staten zijn de alcoholische bruiswaters met fruitsmaak al enkele jaren populair. 2023 was in Nederland het jaar van de definitieve doorbraak van hard seltzers. Op festivals en evenementen – plekken waar vaak trends en ontwikkelingen ontstaan – liepen veel jonge mensen met een gekleurd blikje in de hand. In 2024 lijkt de drank een vast onderdeel geworden van het standaard drankenaanbod van vrijwel alle festivals.

Internationale ontwikkeling

In 2008 dronk Nederland 79 liter pils en andere bieren per hoofd van de bevolking. De consumptie ligt nu op circa 62 liter. Het is geen typisch Nederlands fenomeen. Ook in andere landen in ons deel van de wereld is deze structurele ontwikkeling zichtbaar. In Engeland is de daling vergelijkbaar: van 84 naar 68 liter per hoofd in vijftien jaar. In Duitsland is de bierverlating nog extremer. De consumptie daalde sinds 2008 van 110 naar 88 liter per persoon.

Pils onder miljardengrens

Toch is pils nog steeds de meest dominante drank in het segment. Een pilsje is vaak nog altijd het standaard to go drankje op high energy places, plekken waar veel mensen samenkomen, zoals op festivals, sportkantines, kroegen en studentenverenigingen. 

Maar ook aan de Nederlandse macrocijfers is te zien dat de hardloper minder dominant wordt. Nog maar enkele jaren geleden dronken we met z’n allen thuis en in de horeca ruim een miljard liter pilsener bier. Vorig jaar haalden we nog maar ternauwernood de 900 miljoen liter pils.