Ze zijn jong, ambitieus en boer. Met hun manier van boeren laten ze zowel mensen binnen als buiten de agrarische sector zien dat het ook anders kan. Dat de sector met z’n tijd meegaat, en dat zij de tijd soms zelfs ver vooruit zijn. Dit zijn vijf veelbelovende agrariërs van ons land onder de 30 jaar.
Coverfoto: Buitengewone Varkens, Josse Haarhuis
Johan Leenders, Oranjehoen
Het doel van Johan Leenders is om het beste en lekkerste stukje vijfsterrenkip van Nederland te produceren. Dat doet hij op een energieneutrale boerderij waar hij zijn kippen niet voert met soja, zoals de meeste Nederlandse boeren doen, maar met restproducten zoals groenten en kruiden. Leenders voert zijn kippen met onder andere kromme wortels, rode bieten met afwijkende vormen en kruiden als kurkuma. Door het voer krijgen de kippen de unieke oranje kleur, waar ook de naam van het bedrijf – Oranjehoen – van afgeleid is. Door het speciale dieet is de smaak van de kippen vetter en malser dan van reguliere kippen.
De ideale toekomst van de agrarische sector volgens Leenders: “Geen foodwaste meer, geen import van soja voor dierenvoeding, geen antibioticagebruik en een beter dierenwelzijn. Eigenlijk zijn we dan terug bij de manier waarop onze voorouders al duizenden jaren boerden, alleen dan verbeterd met de huidige technologieën. Daardoor werken we efficiënter dan vroeger, maar net zo of misschien nog wel meer natuur- en diervriendelijk dan toen.”
Eva Vos, Kipeigen
Vanuit haar bedrijf KipEigen houdt Eva Vos in een boomgaard met mobiele hokken tweehonderd dubbeldoelkippen. Haar kippen zijn robuuster dan de standaard hoogproductieve kip waar in de reguliere landbouw mee wordt gewerkt, waardoor de kippen van Vos geschikter zijn voor het leven buiten in het gras, in plaats van in een stal. Bovendien is de smaak en de textuur van de beesten veel smaakvoller vanwege het gescharrel in de natuur, en niet te vergelijken met de smaak van reguliere supermarktkippen, die amper de ruimte krijgen om te bewegen. In de mobiele hokken brengen de beesten de nacht door, en leggen ze hun eieren. De hokken staan op wielen en worden regelmatig verplaatst naar een ander stuk boomgaard. Zo hebben de kippen steeds weer vers gras en wordt de bodem niet overbemest en krijgt steeds tijd om zich te herstellen van het gescharrel. Deze manier van vee houden leidt tot meer biodiversiteit en meer CO2-opslag in de bodem.
De ideale toekomst van de agrarische sector volgens Vos: ”Natuurinclusieve kringlooplandbouw. Op die manier wordt er veel minder vee gehouden dan dat we nu doen, en krijgen de dieren een waardig leven waarbij ze alle vrijheid hebben om hun natuurlijke gedrag te uiten. De kippen worden ingezet om functies te vervullen op het gebied van natuurbeheer en teeltondersteuning en ze sluiten de kringloop. Ook kunnen de dieren plagen voorkomen en bestrijden, waardoor er geen chemische gewasbeschermingsmiddelen meer nodig zijn.”
Josse Haarhuis, Buitengewone varkens
Josse Haarhuis noemt zichzelf een varkensherder. Vanuit zijn bedrijf Buitengewone Varkens zet hij varkens in op plaatsen waar ze voor mens of milieu van toegevoegde waarde kunnen zijn. Net zoals een herder met zijn schapenkudde door het land trekt, doet Haarhuis dat met zijn varkens. Zo komt hij met zijn zeugen bij kinderboerderijen waar de dieren een educatief doel hebben voor de bezoekers, en zet hij zijn varkens in een bos waar ze bijdragen aan het bosonderhoud en het bestrijden van exoten zoals de snelgroeiende plant Japanse duizendknoop.
De ideale toekomst van de agrarische sector volgens Haarhuis: “Dat we dieren niet meer alleen houden om mensen te voeden, maar dat dieren een bijdrage leveren aan de natuur en ons ecosysteem. Dieren zullen gevoed worden met reststromen uit de stad, en er zal geen land meer ingezet worden puur voor de productie van veevoer, of voor de productie van vleesconsumptie.”
Josse Haarhuis
Loes van de Pas, Bergelijkse boeren
Boeren zijn volgens Loes van de Pas bij uitstek doeners: ze stropen de mouwen op en gaan aan het werk. Dat maakt veelal dat ze niet actief communiceren over de bijdragen die ze leveren aan de voedselproductie, de omgeving en de natuur. Daardoor blijven de werkzaamheden van boeren voor de omgeving vaak onzichtbaar. Van de Pas wil daarom vanuit het platform Bergeijkse Boeren namens alle boeren in de omgeving van Bergeijk zichtbaar maken wat hun werkzaamheden zijn, en hun bijdragen aan de regio. Dat doet ze door het maken van korte films en het organiseren van diverse acties.
De ideale toekomst van de agrarische sector volgens Van Rossum: “Die wordt bepaald door het aantal jonge mensen dat in de sector durft te stappen. Mensen die er zin hebben en trots zijn op het boerenvak. Het zijn namelijk vaak de jonge mensen die zich bewust zijn van de maatschappelijke uitdagingen die er zijn, en vanuit hun bedrijfsvoering daar een positieve bijdrage aan willen leveren.”
Laura van Rossem, Boer Peter
Boer Peter is een boerderij in Haarzuilens, een dorpje in de gemeente Utrecht. De missie van het bedrijf is om te laten zien dat de natuurinclusieve melkveehouderij toekomst heeft in Nederland. Op de boerderij wordt voedsel geproduceerd voor de bewoners in en rondom de stad, op een zo duurzaam mogelijke manier. Voor Boer Peter betekent dat:
-
De boerderij werkt met dubbeldoelrund, koeien die zowel voor de melk als voor het vlees worden gehouden.
-
Het bedrijf werkt natuurinclusief, dat houdt in: zonder onnatuurlijke materialen en toevoegingen. Zo wordt op de boerderij geen gebruik gemaakt van kunstmest of preventieve medicijnen.
-
Consumenten kunnen ‘een stukje koe kopen’. Een koe wordt pas geslacht als 100% van het vlees verkocht is.
-
Al het vlees dat wordt geproduceerd wordt lokaal verkocht.
De ideale toekomst van de agrarische sector volgens Van Rossum: “Door technologische ontwikkelingen kunnen we steeds gerichter problemen aanpakken. Ik ben er van overtuigd dat zowel voor kleinschalige als voor grootschalige boerenbedrijven ruimte is in Nederland zonder dat we nog met kunstmatige toevoegingen hoeven te werken. Door meer respect te hebben voor de natuur en de lijnen in de sector kort(er) te houden krijgen we als maatschappij meer waardering voor agrarische producten.”
Een deskundige vakjury koos dit jaar voor de vijfde keer de Food100, een lijst van 100 ambitieuze voedselveranderaars. 50 mensen boven de 30 jaar, en 50 mensen onder de 30. Johan, Eva, Josse, Loes en Laura staan in de lijst van 2020 en zijn allemaal onder de 30 jaar. |