Door 
Het is vandaag World Champagne Day. Speciaal voor deze internationale feestdag een update over de belangrijkste champagnetrends van dit moment. Daarvoor ging Food Inspiration in gesprek met dé champagnekenner van Nederland: Gert Crum. Al ruim 35 jaar wijn- en champagnejournalist. Wij zochten hem op in zijn champagne-bibliotheek in Hilversum en vroegen hem alles over de meest exclusieve drank ter wereld.
Welke ontwikkelingen zie je in de huidige champagnebusiness?
“Al enkele jaren groeien terroir champagnes in populariteit. Dit zijn champagnes die geproduceerd zijn zoals de meeste wijnen ook gemaakt worden: op een manier waarbij de natuur en de grond de smaak van de drank bepalen. Deze champagnes zijn een relatief nieuw fenomeen. Tot niet zo lang geleden werd de markt gedomineerd door de grote champagnehuizen, die per merk hun eigen blend maken van de druiven die zij inkopen bij wijngaardbezitters in alle hoeken en gaten van de Champagneregio. Maar tijdens de crisis van de jaren ’30 van de vorige eeuw is daar iets in veranderd. De huizen namen tijdelijk vrijwel niet meer af. Boeren waren daardoor min of meer genoodzaakt om hun fruitoverschot zelf te verwerken tot champagne – vaak in coöperatief verband. En dat zijn ze na de crisis blijven doen. Veel van deze kleine boeren verkopen tegenwoordig nog steeds een gedeelte van hun oogst aan de merken, maar een klein deel – vaak het mooiste deel – houden ze zelf. Daar maken ze dranken van die in de branche bekend staan als terroir champagnes.”
Worden de grote merken minder groot door de opkomst van natuurchampagnes?
“Nee, zeker niet. Die worden alleen maar groter en groter. Champagne is het terrein van de merken. Geen ander wijngebied wordt zo vermarkt door grote merken. Ruinart, Moët & Chandon, Veuve Clicquot, Mumm, Krug, Bollinger, Roederer, Pol Roger… Zij hebben een geweldig budget om hun naam van de daken te schreeuwen, en dat doen ze dan ook volop. De bekendheid is het anker van hun reputatie. Ze zijn altijd aanwezig in de chique bladen en bij exclusieve feesten. Geen rapper geeft nog een feest zonder champagne, geen vastgoedbeheerder viert nog een nieuwe deal zonder champagne. En ook de exclusieve clubs kunnen niet zonder. In veel landen – ook in Nederland – wordt er meer champagne afgenomen door exclusieve clubs dan door de betere restaurants. Champagne wordt nou eenmaal geassocieerd met uitbundige feesten voor en door the rich and famous. En daar spelen de brands fantastisch op in.”
Wat is de verdeling tussen champagnes van de grote huizen en die van kleine boeren?
“Er bestaan zo’n 10.000 verschillende champagnemerken. De grandes maisons zijn goed voor circa 70% van de totale champagneproductie. Er zijn in totaal ongeveer 250 van die grote huizen. Moët & Chandon is daarvan verreweg de grootste, en is in z’n eentje goed voor minstens 10% van de totale productie. Van de meer dan 300 miljoen flessen champagne die er jaarlijks verkocht worden, zijn er zo’n 35 miljoen afkomstig van Moët & Chandon.”
“Qua landeigendom zijn de grote huizen overigens verreweg de kleinste: ze beheren zo’n 10% van de wijngaarden in de Champagneregio. Dat is ‘slechts’ een dikke 3.000 hectare. De overige 90% is eigendom van kleinschalige wijngaardbezitters.”
Champagne in Nederland
“Nederland valt net buiten de top tien van champagnelanden, maar we staan ver achter Groot-Brittannië, de Verenigde Staten, Australië, Italië, Japan en België. Overigens zijn de Fransen zelf de grootste afnemers, hoewel de afzet daalt: eind vorige eeuw bleef nog tweederde van alle champagne binnen de landsgrenzen. Dat is inmiddels gedaald tot circa 46%.”
Over Gert Crum
Al ruim 35 jaar volgt Gert Crum de wijnwereld op de voet. Regelmatig bezoekt hij wijngebieden en -producenten. Op basis van gesprekken met wijnproducenten en -experts schrijft hij artikelen en boeken over wijn en geeft les, onder andere aan de Wijnacademie en de Vinologenopleiding. Dat hij niet zomaar iemand is die leuk over wijn schrijft, bewijst wel het feit dat hij met zijn boek Domaine de la Romanée-Conti (2005, vertaald in het Engels, Frans, Duits en Japans) de internationale Award won voor ‘Best Book on French Wine 2005’. De tweede editie van het boek werd door Gourmand World Cookbook Awards in 2012 uitgeroepen tot ‘Wine Book of the Year‘. Zijn nieuwste boek, Champagne (2017), is een sociologische studie naar de actuele ontwikkelingen in de Champagne. Ook dit boek viel internationaal in de prijzen.
Tip van Gert Crum: Wil je in Nederland champagne kopen? Breng dan een bezoek aan L’Atelier du Champagne op het Rokin in Amsterdam. Deze bar annex winkel verkoopt een grote selectie aan zowel champagnes van vignerons (lokale producenten) als maisons (de grote huizen). Het bedrijf levert ook aan de horeca, en alle geselecteerde bubbels kun je ook online bestellen.
