Ondernemen is niet eenvoudiger geworden door de effecten van alle opeenvolgende internationale crises van de laatste jaren. Consumenten geven daardoor minder geld uit, ze koken vaker zelf en gaan minder vaak uit eten, terwijl de inkoopkosten voor foodservice en foodretail toenemen. En hoe zit het eigenlijk met het horecavertrouwen? Food Inspiration zet alle cijfers uit recente rapporten en onderzoeken op een rijtje. 

4,8% minder supermarktaankopen

ABN Amro en het CBS stellen vast: al een aantal kwartalen op rij dalen de supermarktaankopen. In de eerste drie maanden van dit jaar was de daling 4,8%. 'Met name de supermarktverkoop van vlees is al langere tijd zwak', schrijft de bank in een recent rapport. ‘Al negen kwartalen op rij neemt de aankoop van vlees door consumenten in de supermarkt af. Ook de verkoop van verse producten zoals groente, fruit en zuivel, daalt al een aantal kwartalen.’

26% kookt vaker zelf

’Een groot deel van de dalende supermarktverkopen is te verklaren vanuit de heropening van de horeca na het opheffen van alle coronamaatregelen. Consumenten gingen de afgelopen twee jaar weer minder naar de supermarkt en weer vaker naar een restaurant, broodjeszaak of snackbar’, schrijft ABN Amro in datzelfde rapport.

De bank vroeg daarnaast aan 1.129 consumenten ‘is uw kookgedrag veranderd doordat boodschappen duurder zijn geworden?’ 26% van de ondervraagden zei vaker zelf te koken en minder vaak uit eten te gaan of eten af te halen. 

28,7% out of home

De supermarkt knabbelde de afgelopen jaren flink aan het marktaandeel van de horeca en de rest van de foodservicemarkt. Gemeten in omzet, werd vóór corona 33% van elke foodeuro out of home besteed. Volgens het FSIN lag het aandeel vorig jaar op slechts 28,7%, waarmee foodservice €2,8 miljard euro inleverde aan supermarkten en andere foodretailers, die zich richten op de at home markt.

Volgens het CBS liggen de supermarktvolumes in het eerste kwartaal van dit jaar 2,2% onder het niveau van 2019. Indien deze trend doorzet, zal het marktaandeel van foodservice dit jaar weer op ruim 30% uitkomen.

25,6% hogere inkoopwaarde

De inkoopwaarde van de horeca is in de eerste vijf maanden van dit jaar flink gestegen. Uit de Foodstep Periodemeter blijkt dat restaurants in euro’s gerekend voor 25,6% meer inkochten dan in dezelfde periode van januari tot en met mei vorig jaar.

Dat is bemoedigend, maar bij dit percentage zijn wel twee kanttekeningen op zijn plaats. Ten eerste werden pas in maart 2022 de laatste coronamaatregelen opgeheven, waardoor in de eerste maanden weinig werd ingekocht. Ten tweede is sindsdien voor veel producten sprake van forse prijsstijgingen, waardoor de inkoopkosten hoger zijn. 

Bier 15,4% duurder

In de categorie bier namen de inkoopprijzen (per fust) ten opzichte van begin vorig jaar toe met percentages van 12 tot ruim 20%, afhankelijk van het merk. Biernet taxeert dat de fustprijs gemiddeld 15,4% boven de prijs van begin 2022 ligt.

Horecavertrouwen op plus 11,5

Het consumentenvertrouwen zit vanaf juli 2019 consequent onder de rooie streep. De laatste maanden ligt het rond de min 38. In de tweede helft van vorig jaar lag het nog lager. Maar de consument is ook nu nog verre van zorgeloos, en in sommige gevallen zelfs pessimistisch.

Hoewel in de horeca het aantal faillissementen en stoppers groeit, ligt het vertrouwen van horeca-ondernemers juist boven de rode streep. In het eerste kwartaal van 2023 lag het op plus 3,2. In het tweede kwartaal steeg het naar plus 11,5. Hiermee ligt het boven het gemiddelde niveau van alle ondernemers van ons land, wat ligt op plus 7,5.

Het vertrouwenscijfer van het Centraal Bureau van de Statistiek is gebaseerd op uitgebreide vragenlijsten, waarbij negatieve antwoorden worden afgetrokken van positieve antwoorden. Deze methode verklaart het positieve of negatieve vertrouwenssaldo.