Drugsgebruik door jongeren tijdens het uitgaan is de afgelopen jaren aanzienlijk toegenomen. Festivals, nachtclubs en huisfeesten zijn de locaties waar het meeste drugsgebruik plaatsvindt. Hoewel we allemaal weten dat het bestaat, heerst er een taboe op om erover te spreken. Een goede reden om aan tafel te gaan met Hans Paul Nieskens, die samen met Lucas de Beaumont eigenaar is van Club Complex in Maastricht en festivaldirecteur is bij ParkCity Live. Nieskens is de eerste en tot dusver de enige die met Food Inspiration open het gesprek aandurft over zijn ervaringen, beleid en visie.
Niet iedereen komt voor een plasje
“Twintig jaar geleden was het een selectief groepje dat drugs tijdens het uitgaan gebruikte, nu is die groep aanzienlijk groter. Op festivals, in feestcafés en in de clubs. Complex is daar geen uitzondering op. Er zijn feestavonden waar bezoekers rond 23 uur binnenkomen en vervolgens tegen middernacht in lange rijen bij de wc’s staan. Die moeten echt niet allemaal een plasje doen. ‘Jongens, hadden jullie thuis niet naar de wc kunnen gaan?’, grap ik weleens.”
Zero-tolerancebeleid en toch drugs binnen
“Met 125.000 bezoekers op jaarbasis hebben wij een streng zero-tolerancebeleid. In tegenstelling tot veel feestcafés, controleert de beveiliging hier streng aan de deur. Helaas houd je drugsgebruik daarmee niet tegen. Op bepaalde plekken mogen we niet fouilleren, dus tussen de benen of bij de borsten zijn drugs makkelijk te verstoppen. Als iemand drugs bij zich heeft, gebruikt of verhandeld wordt diegene direct uit de zaak verwijderd. Bij extreme gevallen schakelen we de politie in, bijvoorbeeld als we bij het fouilleren ontdekken dat iemand veel meer pillen bij zich heeft dan voor eigen gebruik nodig zou zijn. Ik voel me weleens rot als er conflicten zijn met jongeren van wie ik de ouders ken. Sommige ouders spreek ik daar achteraf over. Niet dat ik ze doelbewust op zoek, maar als ik ze tegenkom of ze bellen mij, dan ben ik heel duidelijk over het voorval en ons beleid.”
“Op bepaalde plekken mogen we niet fouilleren, dus tussen de benen of bij de borsten zijn drugs makkelijk te verstoppen”
Zorgplicht voor je gast
“Als horecaondernemer heb je een zorgplicht voor je gast. Drugs zijn hier niet toegestaan, maar als iemand onder invloed is en hulp nodig heeft, bieden we altijd ondersteuning, net zoals we dat doen voor bezoekers die te veel hebben gedronken. Er is hier standaard een EHBO-er aanwezig en ons complete team krijgt jaarlijks een training over welke drugs er in omloop zijn, wat de effecten zijn en wat er mis kan gaan, eventueel in combinatie met alcohol of andere drugs. Gelukkig gaat het niet heel vaak mis - ik denk dat we de EHBO-er gemiddeld eens per maand nodig hebben. En al hoop ik natuurlijk dat er niets misgaat, ben ik er trots op dat we, als dat wel het geval is, direct eerste hulp en verzorging kunnen bieden."
Stijging entreeprijs
“Anderhalf jaar geleden was de verkoop van lachgas nog legaal. Het was echt schrikbarend hoe druk het bij dat verkooppunt in onze club was. Een groot deel van onze omzet kwam destijds uit lachgas, dat is nu weggevallen. De drankomzet daalt door de jaren heen wat, maar ik kan dat niet direct linken aan het toegenomen drugsgebruik onder jongeren. Bezoekers kopen hier wel flesjes water, die sommigen vervolgens bijvullen op de wc. De verkoop van bier neemt de laatste jaren wel af, terwijl wodka en soortgelijke dranken stabiel blijven, net zoals waterijsjes die het al sinds de opening in 2018 goed doen.”
“Gelukkig komt het met onze omzet linksom of rechtsom wel goed. Complex is een club, dus als de omzet voor lange tijd daalt, verhogen we de entreeprijs met een klein percentage, net zoals festivals dat doen. Zo’n prijsstijging compenseert dan enerzijds de gestegen inkoopkosten, maar ook een lagere drankomzet."
“Linksom of rechtsom komt het met onze omzet wel goed: als de omzet voor lange tijd daalt, verhogen we de entreeprijs”
Drugsgebruik onder eigen personeel
“Ons beleid voor drugsgebruik onder werknemers is heel duidelijk: gebruik tijdens werkuren betekent ontslag op staande voet, buiten werkuren is het in principe je eigen verantwoordelijkheid. Als je maar fit bent en je werk goed doet. In de afgelopen twee jaar hebben we drie personeelsleden moeten ontslaan vanwege drugsgebruik. In twee gevallen ging het om fraude veroorzaakt door drugs. Drugs zijn duur, dus werd er gestolen. Eén collega had zijn leven niet meer op de rit door het gebruik. Voor diegene hebben we de vliegtickets naar de afkickkliniek in Afrika betaald, ondanks dat deze persoon ons enorm heeft bedonderd. Ik neem dat die collega overigens niet kwalijk, dat gedrag kwam echt door de drugs. Een bedankje voor de vliegtickets had ik nog wel verwacht, maar dat is nooit gebeurd.”
Een verandering van de tijdgeest
“De tijd van 10 bier per bezoeker is wel voorbij. Een pilletje is nog goedkoper ook. Voor velen hoort een genotdrug bij een avondje uit. Ik ben daar niet op tegen. Het beïnvloedt de sfeer in de club niet op een negatieve manier. Integendeel, een ecstasypil bijvoorbeeld zorgt ervoor dat gebruikers knuffeliger worden, minder ruzie maken en de omgeving intenser waarnemen. De combinatie van hoogwaardig geluid en een mooie lichtshow doet het voor deze mensen extra goed.”
"Voor velen hoort een genotdrug bij een avondje uit. Ik ben daar niet op tegen.”
“Als iemand zich prettig voelt bij drugsgebruik, moet diegene dat zelf weten. We zijn allemaal volwassen en verantwoordelijk voor onze eigen daden. Zolang gebruikers zich maar goed laten voorlichten, hun drugs laten controleren en met mate gebruiken. Daar ligt wat mij betreft ook een rol voor de overheid: drugs goed reguleren en zorgen dat iedereen goed geïnformeerd is en dat er minder rommel de ronde gaat. Zoiets als legalisering van harddrugs klinkt nu nog spannend, maar dat was alcohol ook ooit. Dat ik af en toe een glas bier drink, maakt me geen alcoholist. Zo zie ik drugs ook: recreatieve gebruikers zijn niet meteen verslaafd. Het is een verandering van de tijdgeest.”
3-MMC, cocaïne en ecstasy zijn de populairste drugs tijdens het uitgaan
Het meest recente Grote Uitgaansonderzoek van het Trimbos-instituut (2023) toont met name een sterke stijging van de relatief nieuwe drug 3-MMC: waar in 2020 nog 8,9% van de uitgaanders deze designerdrug - ook wel poes, miauw of 3m genoemd - gebruikte, is dat in 2023 opgelopen tot 33,7%. Ook cocaïne en ecstasy blijven populair, met respectievelijk 33,5% en 53,8% van de uitgaanders die deze middelen het afgelopen jaar gebruikten.