Het traditionele ontbijt, lunch en diner is passé. De gemiddelde Nederlander heeft tegenwoordig veel meer eetmomenten en dat aantal neemt alleen maar toe. We eten ook steeds vaker alleen. Veel horecazaken spelen slim in op die veranderende eating occasions. Food Inspiration's redacteur Ubel Zuiderveld schreef een column over (zijn) eetmomenten.  

Ondanks tradities, verandert ons consumptiepatroon gestaag. Langzaam maar zeker volgen wij de Amerikanen. Zeg maar vaarwel tegen het traditionele ontbijt, lunch en diner. Hoe jonger de generatie, des te minder die zich aan deze oude mores houdt. Het aantal eetmomenten neemt toe, het belang van vaste eettijden neemt af. 

Al gaat het langzaam, wij bewegen van een collectief eetpatroon naar een individueel snackmodel. Want eetmomenten zijn toenemend solitaire momenten. Dit heeft deels met demografie te maken (het aantal huishoudens met één persoon groeit), en daarnaast met tijdbesteding (niet iedereen is altijd tegelijk thuis) en met dieetgedrag.

Wat dit laatste betreft: het is om allerlei redenen (allergie, vleesmijding, persoonlijke diëten) al lang niet meer vanzelfsprekend dat iedereen uit dezelfde pot eet.

Fluïde eten in de horeca

Misschien is bovendien onze eetcultuur vrouwelijker geworden. Mijn hele leven hoor ik dames aan de restauranttafel bijna steevast verzuchten: "Het liefst zou ik alleen wat verschillende kleine voorgerechtjes bestellen..." Daarvoor hebben we nu ’t Zusje en heel veel andere eetgelegenheden.

In elk geval is de ontwikkeling van fluïde eetmomenten in de horeca al volop zichtbaar.

Hoe relatief kort is het geleden dat je in veel restaurants tussen ongeveer 14.00 en 17.00 uur bot ving? De lunchkaart werd om 14.00 uur van tafel gehaald. Desgewenst kon je met een rommelende maag tot 17.00 uur wachten op de dinerkaart, maar de keuken was op slot. Een kopje koffie, dat kon dan nog wel.

Nu valt er bij het gros van de horeca de hele dag door wel wat te eten.

Verschuivende etenstijden

Eetmomenten verschuiven, versnipperen, integreren en lopen toenemend door elkaar heen, zeker in het weekeinde. Het leverde curieuze, weinig bestendige benamingen op als brunch, drunch, dunch en liner.

Mede dankzij opgerekte supermarktopeningen en delivery is eten trouwens nog veel sneller beschikbaar dan voorheen. Mede hierdoor rekken ook de tijden op. Vooral in de grote steden is dit duidelijk zichtbaar. In de provincie gaan bij maaltijdspecialisten de eerste piepjes tussen 17.00 en 17.30 uur. In steden als Amsterdam komt voor 18.00 uur bij wijze van spreken géén bezorgbestelling binnen.

Eetmomenten veranderen.

Mijn eetmomenten

Ik ben voor mijzelf eens nagegaan: welke eetmomenten heb ik eigenlijk? Kijk alleen al naar de maand december, de maand met veruit de meeste niet-alledaagse eetmomenten. Ik noem er een paar: het schoenzetmoment. Het strooigoedmoment. Het chocoladelettermoment. Banketlettermomenten. Kerstbrunch met kerststol en suikerbrood. Kerstdiner. Suikergoedmomenten rond de kerstboom. Een marshmellowmoment boven open vuur. De winterbarbecue. En zeker niet te vergeten: de oliebolmomenten op straat, thuis en op het werk. Het champagnemoment om 00.00 uur. 

Op nieuwjaarsdag begint het in mijn dorp, Bredevoort, meteen goed. Ouders met jonge kinderen trekken vanaf 10.00 uur door de straten om toeten te halen bij buren en bekenden. Toeten zijn zakken snoep. Het toetenmoment dus. Elke windstreek kent zo nog zijn eigen tradities als het om eetmomenten gaat.

Nu ik erover nadenk, hoeveel eetmomenten zijn er met carnaval niet? Zelfs als geboren noorderling, koester ik Vette Dinsdag. Is het worstenbroodmoment trouwens een Brabants moment apart?

Over vasten en losgaan gesproken: laat ik ook de iftar niet vergeten, natuurlijk.

Eating occasions

Daarnaast zijn er natuurlijk eating occasions tijdens feestdagen, bruiloften, partijen, festivals en dorpsfeesten. Maar ook zijn er nieuwe eetmomenten die de laatste jaren opkomen.

Neem nou de gender reveal party. Populair zijn tijdens ditmoment de cupcakes, kleurrijke high teas, macarons en gender reveal taarten. Daarbij drinkt men de nodige bubbels, al dan niet met alcohol.

Is de geboorte daar, dan volgt de babyshower als eetmoment. Overigens een eigentijdse editie van het vroegere kindelbier, of kraammaal.

Aan elke mijlpaal in het verdere leven kleeft wel een eetmoment. Tot het bittere einde toe. Tijdens uitvaarten worden in ons land tegenwoordig vele honderdduizenden bitterballen geserveerd. Sushi is naar verluidt een enorme runner-up na crematies en begrafenissen. 

Hangover als eetmoment

Een eetmoment dat ik zelf nog maar relatief kort ken, wil ik je niet onthouden. De deliveryspecialist die mij het toevertrouwde, omschreef het als de hangover kip. Volgens hem is het de laatste jaren een eating occasion op zich geworden.

Naar ik begrijp is het vooral een jongemannending. Picture this: je bent jong en je bent zaterdagnacht flink wezen stappen. Zondag open je ergens in de middag je ogen. Je pakt de telefoon van het nachtkastje en bestelt slaapdronken een bucket gefrituurde bezorgkip.

Is dat een eetmoment op zich of niet?