De inflatie heeft de foodsector onder druk gezet. De gigantische prijsstijgingen van voedsel, transport, verpakking en opslag brachten spanning op de lijn tussen fabrikanten en foodservice-formules. Dat signaleert FoodService Instituut Nederland (FSIN) in een internationaal onderzoek naar de impact van inflatie. FSIN-directeur Inga Blokker belicht de vier belangrijkste conclusies uit het rapport.

1. Marges onder druk

De impact van inflatie is voelbaar in de hele foodsector. Spelers worstelen met een toenemende druk op de winstmarges. Het onderzoek toont aan dat de gemiddelde prijsstijging voor voedsel en drank (F&B) in de laatste twaalf maanden maar liefst 21% bedroeg, terwijl de gemiddelde stijging van de verkoopprijs ‘slechts’ 15% was. Dit prijsverschil vertaalt zich naar lagere winsten voor bedrijven, met name bij foodserviceformules. Maar liefst 60% van hen rapporteert een winstdaling in de afgelopen twaalf maanden. De balans tussen enerzijds competitief blijven en anderzijds winstmarges overeind houden is dus steeds moeilijker.

2. Spanning tussen outlets en leveranciers

De inflatie heeft geleid tot gespannen relaties tussen foodservice-outlets en hun leveranciers. Beide partijen melden conflicten. Maar liefst 80% van de outlets voelt zich oneerlijk behandeld door hun leveranciers; zij geloven dat de prijzen kunstmatig hoog worden gehouden. Belangrijk aspect hierin is de moeilijkheid voor outlets om hogere prijzen aan hun gasten te rechtvaardigen als daar geen waardecreatie voor in de plaats komt. Het schrijnende personeelstekort, in combinatie met de hoge kosten, is daarvan de oorzaak. Minder service bieden voor meer geld is een risicovolle, zelfs gevaarlijke strategie als je onderneemt in de transparante, concurrerende markt van gastvrijheid. Outlets zijn over veel dingen dan ook negatiever gestemd dan leveranciers, blijkt uit het onderzoek. Outlets kijken minder positief naar de economische ontwikkelingen en zijn vaker ontevreden over hun eigen bedrijfsprestaties.

3. Kansen in selfservice

Opvallend is dat, ondanks de uitdagingen waarmee outlets worden geconfronteerd, het potentieel van selfservice grotendeels onbenut blijft. Als we outlets vragen hoe zij omgaan met de inflatie, scoort het toevoegen van selfservice en grab & go het laagst. Slechts 12,5% van de ondernemers zegt deze strategie te hebben gebruikt. Dit is een opvallend laag cijfer in een tijd waarin consumenten, vooral jongere generaties, steeds meer openstaan voor deze benadering. Het wordt tijd dat restaurantformules de inzet van selfservice niet alleen zien als het weghalen van iets waardevols – namelijk persoonlijke service aan de gast – maar als een toevoeging aan hun servicelevel. Met name jongere gasten zien dat als extra waardevol, omdat selfservice hen de regie over het proces teruggeeft. Zelf bestellen via een QR-code, zelf betalen, misschien zelfs een stukje zelfbediening: het geeft de gast extra controle, wat ontzettend belangrijk is in het huidige tijdsgewricht, waarin tijdwinst en controle van groot belang zijn voor de consument.

4. Blijf investeren in een gezonde toekomst voor de foodsector

Uit het onderzoek wordt duidelijk dat investeringen in duurzaamheid, digitalisering, apparatuur en het om- of verbouwen van restaurants op een laag pitje staan. Logisch, op het moment dat marges onder druk staan. Maar het is ook jammer. Vooral met digitalisering kan de efficiëntie worden verbeterd en kunnen aan de achterkant kosten worden bespaard. Aan de voorkant kan digitalisering worden ingezet om waarde te creëren voor de gast. Investeren in duurzaamheid getuigt niet alleen van ‘fatsoenlijk ondernemerschap’, het kan ook bijdragen aan kostenbesparing. Daarnaast kan het zorgen voor een verhoging van de smaak- en kwaliteitsperceptie bij consumenten.

Het onderzoek is uitgevoerd door The Food Research Company in samenwerking met het FoodService Instituut Nederland en Deutscher Fachverlag. 338 foodprofessionals in heel Europa zijn geënquêteerd over hun blik op de impact van inflatie op hun business.