Het leek de zomer van vrijheid, blijheid te worden. We gingen de horeca in, festivalkaartjes werden gekocht en vakanties werden geboekt. Toch werd de vrijheid in veel landen weer ingeperkt vanwege het oplopende aantal besmettingen en om de bereidheid tot vaccinatie onder burgers op te krikken. 

Terwijl ik in Reims genoot van een lokaal glas champagne aan een bistrotafel op een groot plein, kon ik mijn geluk niet op. Ik zat daadwerkelijk op het terras in het buitenland. Maar, dat vakantiegenot was niet bereikt zonder wat voeten in de aarde.

Sinds 8 augustus is in het in Frankrijk verplicht om een pass sanitaire te laten zien in de horeca, en ik was nog niet volledig gevaccineerd. Natuurlijk deed ik een PCR-test voor mijn trip naar de Champagnestreek, maar deze was verlopen op de ochtend dat Reims op de planning stond. In gebrekkig Frans kwam ik erachter dat de meeste pharmacy’s geen plek meer hadden voor een snelle antigeentest. Na een paar gestresste rondjes groene kruisen spotten, kon ik gelukkig toch ergens terecht. Een half uur later, 25 euro lichter (voor Fransen is het – vooralsnog – gratis) een negatieve uitslag en gedownloade QR code verder, kon ik me gelukkig bij de rest van mijn groep op het terras voegen.

Geen vaccinatie, geen bezoek aan het terras

De strenge regels rondom bezoek aan openbare ruimtes in Frankrijk is geen uitzondering binnen Europa. Ook in landen als Duitsland, Italië, Portugal, Griekenland en Ierland wordt indirect druk uitgeoefend op burgers om zich te laten inenten, door een vaccinatiebewijs of (in de meeste gevallen) een recent testbewijs verplicht te stellen. 

Ook in Nederland is het vanaf 20 september verplicht om in de horeca, bij evenementen, festivals, bioscopen en in theaters een coronatoegangsbewijs te laten zien bij meer dan 75 personen. Dat geldt binnen én buiten, met én zonder vaste zitplaats. Dat werd bekend gemaakt tijdens de persconferentie van 13 augustus. Je krijgt een coronatoegangsbewijs als je volledig bent gevaccineerd. Mensen die niet gevaccineerd zijn mogen een geldig herstelbewijs laten zien of een negatieve testuitslag van maximaal 24 uur oud. De – tot nu toe – gratis testen voor toegang, worden in de toekomst niet meer kosteloos aangeboden. 

Tweedeling in de samenleving

Voor mensen zoals ik die geen bezwaar hebben tegen de vaccinatie, lijken deze maatregelen niet zo’n big deal; tegen die tijd ben ik immers zelf volledig ingeënt. Maar, er is ook een groep mensen die zich, om verschillende overwegingen, liever niet laat vaccineren. Deze groep kan in het najaar steeds moeilijker terecht in het café, restaurant of een andere openbare gelegenheid en moet tegen die tijd de portemonnee trekken om zich te laten testen. In verschillende grote Europese steden werd daarom de afgelopen tijd geprotesteerd. 

Het zijn niet alleen antivaxers die zich druk maken. Er heersen ook zorgen bij horecaondernemers. Sommigen zien liever een vaccinatiebewijs dan een testbewijs. Anderen maken zich zorgen om de uitvoering van een dergelijk beleid. Uit een artikel in het Parool blijkt dat New Yorkers met een horecazaak zich druk maken om de handhaving van de vaccinatieplicht, die grotendeels op hun schouders terecht zal komen, in tijden dat het personeel al zwaar onder druk staat.

Dilemma’s bij ondernemer

Na mijn terugkomst uit Reims, sprak ik met de Nederlandse Mark Haagen van Buitenplaats Kameryck, een restaurant, hotel en evenementenlocatie in Kamerik. Ook hij ziet een tweedeling in de samenleving ontstaan door de nieuwe regels rondom het coronapaspoort. “Afgelopen zondag werd er bij ons een bruiloft georganiseerd, waarvan het bruidspaar koos voor ‘testen voor toegang’. Enkele gasten hebben om die reden afgezegd. Dat is pijnlijk.” 

Als ondernemer vindt Haagen de regels soms lastig hand te haven. “De details zijn voor mij vaak nog onduidelijk. Ik krijg hier mensen bij de deur met een geel vaccinatieboekje, keurig met stempels en al, of ouderen met een geplastificeerd certificaat. Moet ik die dan weigeren omdat ze geen QR-code hebben? De overheid laat dit soort dilemma’s bij de ondernemer liggen.” Natuurlijk wil Haagen zich zo goed mogelijk aan de nieuwe regels houden, maar, zegt hij: “Ik ben niet opgeleid tot politieagent, ik ben opgeleid om mensen een gezellige dag te bezorgen.” 

Concrete regels afwachten

Haagen maakt de vergelijking tussen controle op een coronatoegangsbewijs, en de controle op de minimumleeftijd voor het schenken van alcohol. Wanneer er in een zaak drank wordt geschonken aan minderjarigen, ligt daar een flinke boete op. Maar leeftijd is makkelijk(er) te controleren. Mocht er eenzelfde straf komen voor ondernemers wanneer zij toch mensen binnenlaten zonder geldig coronatoegangsbewijs, dan zou dat volgens Haagen een serieuze stap te ver zijn.

“Gelukkig duurt 20 september nog wel even, ik hoop dat er meer duidelijkheid komt rondom de nieuwe regel.”  Tot die tijd wacht Haagen rustig af. Het afgelopen jaar heeft hij als ondernemer veel dingen zien veranderen in een korte tijd. “De regels kunnen morgen weer anders zijn.”