Door Jord Althuizen op dinsdag 17 december 2024
Van oudsher is de Nederlandse keuken eenvoudig en ingetogen. Het klassieke trio van aardappelen, groente en vlees domineert al generaties lang. Zelfs exotische kruiden en specerijen uit de VOC-tijd, zoals foelie en nootmuskaat, speelden jaren slechts een bijrol. Maar er is een kentering gaande. Nederlanders worden in culinair opzicht steeds avontuurlijker. En die verandering wordt, opvallend genoeg, gepusht vanuit de supermarkt.
Serieondernemer Jord Althuizen is dé barbecue-expert van Nederland. Met zijn bedrijf Smokey Goodness verzorgt hij culinaire barbecuecatering op events en festivals. Daarnaast is hij mede-eigenaar van twee restaurants – Black Smoke Rotterdam en Antwerpen – en gevierd kookboekenschrijver. In mei verscheen zijn nieuwste boek in de Smokey Goodness-reeks: Book of Bacon. Op Food Inspiration schrijft hij elke maand over wat hij meemaakt.
Restaurants hebben altijd een cruciale rol gespeeld in het uitdagen van de Nederlandse smaak. De eerste golf van verandering kwam met de Chinees-Indische restaurants, die ons kennis lieten maken met gerechten buiten de Hollandse pot. Het was een revolutie: uit eten gaan werd een ervaring en langzaam maar zeker lieten Nederlanders de koelkast thuis dicht en trokken ze de portemonnee voor een maaltijd buitenshuis open.
Nu, decennia later, is uit eten gaan de normaalste zaak van de wereld. Het aanbod aan keukens in ons polderland is indrukwekkend divers geworden. In Nederland voeren Italiaanse gerechten en Aziatische invloeden al een tijd de boventoon in de horeca, terwijl de Amerikaanse fastfood-hausse zijn stempel stevig drukt op de massa. Maar daarnaast duiken in de grote steden steeds meer niche-keukens op: van Eritrese injera tot spannende fusies tussen bijvoorbeeld de Chinese en klassiek Franse keuken. Als fan van culinaire experimenteerdrift, juich ik dit kleurrijke horecalandschap alleen maar toe.
“De Nederlander leert eindelijk kippenvoetjes eten”
Mainstream keukens op avontuur
Wat nog mooier is, is dat zelfs binnen de 'mainstream' keukens een smaakrevolutie plaatsvindt. Waar de Chinees vroeger gerechten serveerde die je in geen enkele Chinese stad zou terugvinden – aangepast aan het Nederlandse smaakpalet – wordt het aanbod van deze restaurants steeds authentieker.
Steeds vaker zie je een Nederlander met smaak gestoomde kippenvoetjes eten. De Italiaan om de hoek onderscheidt zich nu met Napolitaanse pizza’s, waar de bubbels in de korst hoger zijn dan bij de buurman, met een gloeiende lavastroom van gesmolten buffelmozzarella erop.
Maar wat mijn culinaire hart écht sneller doet kloppen, is dat Nederlanders eindelijk de vijfde smaak, umami, in hun hart hebben gesloten. Dankzij de populariteit van de Aziatische keuken heeft umami, vaak vermomd als miso in ramen of Koreaanse gochujang (chilipasta), zijn weg naar ons bord gevonden. En pit? Het mag tegenwoordig ook écht pittig zijn. Potten crispy chili oil vliegen niet alleen over social media, maar ook over de toonbank.
"Het mag tegenwoordig ook écht pittig zijn"
Kansen voor jou!
Waarom is deze doorbraak in smaken en producten belangrijk voor jou als foodprofessional? Kijk eens naar de retailers. De blauwe en gele supermarktreuzen hebben het allang door: Nederlanders willen smaakvernieuwing. Schapruimte wordt steeds vaker gevuld met Midden-Oosterse en Latijns-Amerikaanse producten.
Als ik eerlijk ben zie ik de meeste horecaleveranciers daar nog wat achteraan hinken. Maar voor jou als horecaondernemer biedt dit een kans. Wordt het niet eens tijd om stoffige evergreens zoals de carpaccio en garnalencocktail te vervangen door spannende, nieuwe creaties? De ingrediënten voor de wereldkeuken zijn niet alleen steeds beter beschikbaar, hij wordt ook steeds geliefder bij de gast.
Het ontwikkelen van vernieuwende menukaarten is niet alleen makkelijker, maar ook leuker dan ooit. Met een creatieve, onderscheidende menukaart trek je wellicht nieuwe gasten, maar kun je bestaande gasten ook verleiden om nét dat extra gerecht te bestellen. Verandering van spijs doet eten – letterlijk.
Dus, foodprofessionals, durf de sprong te wagen. Laat je inspireren door de wereldkeuken, maak het eigen, en serveer gerechten waar jouw gasten nieuwsgierig naar zijn. Want smaakvernieuwing begint met lef, en dat is precies wat jouw zaak nodig heeft om boven de rest uit te steken.
